بررسي تطبيقي وضعيت همكاري‌هاي علمي بر اساس شاخص‌هاي مركزيت شبكه در مقاله‌هاي سلب‌‌اعتبارشده كشورهاي خاورميانه

پژوهش حاضر، با هدف بررسي تطبيقي وضعيت همكاري‌هاي علمي، بر اساس شاخص‌هاي مركزيت شبكه در مقاله‌هاي سلب‌اعتبارشده كشورهاي خاورميانه اجرا شد. در اين پژوهش، براي ترسيم همكاري‌‌هاي علمي، از روش‌ تحليل كتاب‌سنجي و رويكرد علم‌سنجي و فنون مصور‌سازي استفاده شد. در مجموع 537 مدرك مربوط به سال‌هاي 1975 تا 2020، از پايگاه وب علوم به‌دست آمد. همچنين، براي ترسيم نقشه‌هاي همكاري و تحليل‌هاي پيشرفته شبكه از نرم‌افزارهاي Gephi، NodeXL و VOSviewerاستفاده شده است. هر يك از مقاله‌هاي سلب‌اعتبارشده خاورميانه را به‌‌طور ميانگين چهار نفر نوشته‎اند. بيشترين همكاري بين‌المللي، بين مصر و عربستان سعودي انجام گرفته است. يافته‌ها نشان دادند كه به‌طور كلي ايران بيشترين مقدار شاخص‌هاي مركزيت شبكه را دارد. در خصوص همكاري دانشگاه‌ها نيز بيشترين تعدد همكاري، بين دانشگاه آزاد اسلامي و دانشگاه تهران انجام شده است. به‌‌طور كلي بالاترين تعدد همكاري، مركزيت بينابيني، مركزيت نزديكي و مركزيت بردار ويژه مربوط به دانشگاه آزاد اسلامي است. كشور ايران در ايجاد ارتباط منفي ميان ساير كشور‌ها نقش بالقوه‌اي ايفا كرده است. همچنين، نتايج حاكي از آن است كه بيشترين تعداد آثار سلب‌اعتبارشده از سوي دانشگاه‌هاي ايراني، به ‌ويژه دانشگاه‌هاي دولتي و علوم پزشكي منتشر شده است. از آنجا كه همكاري علمي در ميان پژوهشگران داراي آثار سلب‌اعتبارشده بسيار قوي بود، مي‌توان چنين استنباط كرد كه اين نوع همكاري به‌عنوان شاخصي براي ارزيابي كمي و كيفي آثار علمي در همه موارد نتيجه مثبتي به دست نمي‌دهد.