ارتباط تنوع عملكردي و تاكسونوميكي گياهي با كاركرد ذخيره كربن خاك در مراتع كوهستاني نازلوچاي، آذربايجان غربي

اين تحقيق به‌‌منظور بررسي كارايي شاخص‌‌هاي تنوع تاكسونوميك و عملكردي در تبيين ميزان ذخيره كربن خاك در بخشي از مراتع كوهستاني نازلوچاي اروميه صورت گرفت. بدين منظور با نمونه‌‌برداري از خاك و پوشش گياهي در واحدهاي همگن شكل زمين و نيز برداشت داده‌‌هاي محيطي، محاسبه ميزان كربن ذخيره‌‌اي خاك، تنوع تاكسونوميك و تنوع عملكردي انجام شد. نتايج بررسي رابطه تنوع تاكسونوميك با كربن خاك، حاكي از عدم‌وجود ارتباط معني‌‌دار مي‌‌باشد. نتايج رگرسيون سلسله مراتبي نشان داد كربن ذخيره‌‌اي خاك در مراتع منطقه با شاخص‌‌هاي سيلت، وزن مخصوص ظاهري، جهت دامنه اصلاح‌شده و شاخص‌‌ تنوع عملكردي CWM leaf length (به‌‌عنوان نماينده فرضيه نسبت جرم) و شاخص‌‌هاي Feve و MFAD (به‌‌عنوان نماينده فرضيه تعدد آشيان اكولوژيك) رابطه خطي داشته و مدل حاصله با ضريب تبيين 6/0 معني‌‌دار مي‌‌باشد. همه پارامترها به جز وزن مخصوص ظاهري خاك، رابطه مثبت با ذخيره كربن داشته و از لحاظ ضرايب استاندارد رگرسيون، پارامترهاي MFAD و CWM leaf length با ضرايب 2/1 و 2/0 به‌‌ترتيب بيشترين و كمترين نقش را در تبيين كربن خاك دارا هستند. در بررسي فرضيه‌‌هاي نحوه اثرگذاري تنوع، هر دو فرضيه تعدد آشيان اكولوژيك و فرضيه نسبت جرم، در بيان ذخيره كربن خاك اكوسيستم، حاكم است ولي فرضيه تعدد آشيان اكولوژيك با توجه به بالابودن ضرايب استاندارد شاخص‌‌هاي تنوع مربوطه نسبت به فرضيه ديگر، نقش بالايي در تبيين كربن خاك دارد. با توجه به نتايج، كربن ذخيره‌‌اي خاك بر اساس افزايش فراواني گونه‌‌هاي با برگ دراز، افزايش يكنواختي عملكردي (توزيع فرواني يكسان گونه‌‌ها در فضاي صفات عملكردي) و در نهايت تنوع گروه‌‌هاي عملكردي بالا، افزايش مي‌‌يابد. به‌‌طور كلي، عدم توجه به كاهش تنوع در مديريت مراتع و ضعيف شدن وضعيت آن، موجب كاهش توان ذخيره كربن خاك خواهد شد.