پديد آورندگان :
پيش قدم ، رضا دانشگاه فردوسي مشهد , درخشان، علي دانشگاه گلستان - گروه زبان و ادبيات انگليسي , جنتي عطايي، اعظم دانشگاه علامه طباطبائي
كليدواژه :
الگوي SPEAKING هايمز , زباهنگ , زن سالاري , فرهنگ , فرهنگ كاوي زبان , مردسالاري , فيلمهاي ايراني
چكيده فارسي :
پژوهش پيش رو بر آن است تا در بستر الگوي هايمز [39] به بررسي زباهنگ «مردسالاري» و «زن سالاري» در فيلم هاي ايراني بپردازد. اين پژوهش از نوع كيفي و توصيفي بوده و درحقيقت انتخاب زباهنگ ها با هدف بررسي تفكرات و تغيير نگرش و ديدگاه فرهنگي جامعه ايراني در دو دهه 1360 و 1390 است. در همين زمينه، 100 فيلم ايراني كه از نوع خانوادگي و اجتماعي و شامل 50 فيلم دهه 1360 و 50 فيلم دهه 1390 هستند از نظر گفتماني و چگونگي به كاربردن گفت وگوهاي نشان دهنده زباهنگ «مردسالاري» و «زن سالاري» بررسي شدند. حدود 500 پاره گفتار از فيلم هاي سينمايي ايراني دهه 1360 و 500 پاره گفتار از فيلم هاي سينمايي دهه 1390 يادداشت و واكاوي شدند. مشخص شد كه بيشترين بسامد زباهنگ مردسالاري در فيلم هاي ايراني دهه 1390 به موارد تهديد، بزرگ بيني، عصبانيت، دستور، متلك گويي، امرونهي، نيش وكنايه، پرخاش و تحقير اختصاص يافته است و بيشترين بسامد زباهنگ «زن سالاري» در فيلم هاي ايراني دهه 1390 شامل تعيين تكليف كردن، غر زدن، تحقير كردن، كنايه زدن، جلب توجه كردن، عصبانيت، شكايت و بزرگ بيني است. به نظر ميرسد با توجه به تغيير و تحولات فرهنگي و اجتماعي جامعه ايراني در گذر زمان و پيشرفت چشمگير فناوري در سراسر دنيا و تاثير مستقيمي كه اين پيشرفت بر فرهنگ و نگرش جامعه ايراني داشته است، طرز تفكر و نگرش جامعه دستخوش تغييراتي شده و ديدگاه افراد جامعه از تفكرات مردسالار به تفكرات زن سالار تغيير يافته است. در واقع، همان گونه كه انتظار ميرفت، ميتوان دهه 1360 را مصداق بارز تفكر مردسالارانه و دهه 1390 را مصداق بارز تفكر زن سالارانه برشمرد. در پايان، مجموعه اي از كاربردهاي اين زباهنگ، با عنوان هنجارهاي گفتمان، بررسي و مشخص شدند.
چكيده لاتين :
The close relationship between language and culture is rooted in the analysis of language and culture in historical knowledge, philosophy, sociology, anthropology, and psychology. Inasmuch as the fact that language and culture are inextricably bound, examining the pivotal role of the language of a speech community can yield significant information about its culture. Conceptualized under an overarching field of study, culturology of language, postulates how the realizations of cultuling (culture in language) can be entrenched in a language. In so doing, the present study aimed to investigate the “patriarchy” and “matriarchy” cultulings in Persian movies from the viewpoint of Hymes’ (1967) SPEAKING model. This is a qualitative research, aiming at demonstrating Iranian culture and finding the covert reasons of using the cultuling of “patriarchy” and “matriarchy”. To this end, the total 100 Persian movies from two decades of 1360 and 1390, were investigated based on the 500 extracted language expressions for each decade. The most recurrent cases of cultuling of “patriarchy” encompass showing threat, pride, anger, domination, order, sarcasm, wiggery, ridicule and contempt for the 1360s movies. In contrast, the cultuling of “matriarchy” was delineated through decision-making, scolding, humiliating, wisecracking, attracting, complaining, showing anger, showing oppressed, pride, and ignoring for the1390s movies. The findings revealed the patriarchy role is less dominant from 1360 to 1390. In fact, the patriarchy has been replaced by matriarchy these days. The paper concludes with some implications for learners, teachers, and educationists who are interested in the culturology, cultuling, and cultural studies.
