بررسي تصوير زن در قالي‌هاي عشايري نقش «نُه‌ زن» با تأكيد بر مؤلفة اجتماعي پوشش زنان عشايري

Image of Women in Nomadic Carpets; the Motif of "Nine Women" with Emphasizing on the Social Component of Nomadic Women's Clothing

تصوير زن به‌عنوان نقشي انساني از نقش‌هاي رايج در قالي‌هاي عشايري است كه در مناطق مختلف كشور در قالب‌ها و ساختارهاي متفاوت بافته شده است و قطعاً مفهومي نمادين و خاص هم دارد. «نُه زن» از نقش‌هايي است كه در آن تصوير زن بافته شده است و در اين پژوهش در سه نمونه قالي از سه ايل متفاوت بررسي مي‌شود. پژوهشگران در پي نوع تصويرگري زن در اين دسته از فرش‌هاي دستباف ايراني و ارتباط اين نوع تصويرپردازي با شكل ظاهري و اجتماعي زنان عشايرند. در‌واقع، نوع پوشش و آرايش به‌منزلة يكي از هنجارهاي اجتماعي براي زنان در اين تحقيق بررسي مي‌شود. پرسش اصلي اين تحقيق اين‌چنين بيان مي‌شود كه: نوع تصويرپردازي زن در اين قالي‌ها با ساختاري كه جامعة عشايري براي زنان خود به‌عنوان هنجار، رسم و سنت در قالب پوشش و پوشاك مي‌پسندد، تا چه ميزان در رابطه است؟ اين تحقيق به روش توصيفي‌ـ تحليلي و با جمع‌آوري اطلاعات كتابخانه‌اي و اينترنتي انجام شد. پوشش زنان در قالي بلوچ به پوشش اجتماعي زنان عشاير بلوچ نزديك است، پوشش زنان در قالي كرد با پوشش اجتماعي زنان عشاير كرد خراسان شباهت لازم را ندارد و همچنين پوشش زنان در قالي افشار هيچ قرابت و شباهتي با پوشاك زنان در عشاير افشار كرمان ندارد.

The image of a woman as a human motif is one of the common motifs in nomadic carpets, which has been woven in various formats and structures, in different regions of Iran, and it definitely has also a symbolic and special meaning. The motif of "nine women" is among the motifs in which the image of the woman is woven. This research tries to address three sample carpets from three different clans. Researchers are looking for the type of woman illustration in this category of Persian hand-woven carpet, and its relationship with the appearance and social image of nomadic women. In fact, the type of clothing and adorn are studying in this research, as one of the social norms for women. The main purpose of this research is to assess the relationship between the type of women imagery in these carpets, and the structure that the nomadic community prefers for the women as a norm, tradition, and custom in the form of clothing. This research is conducted by a descriptive-analytical method through the library and internet data collection. Women's clothing in Baluch carpets is similar to the social clothing of Baluch nomadic women. Whereas women's clothing in Kurdish carpets is not enough similar to the social clothing of Khorasan Kurdish nomadic women, and also there is no resemblance between women's clothing of Afshar carpets and the women's clothing in Kerman Afshar nomads.