ارتباط بين حساسيت پردازش حسي و خودتنظيمي شناختي‌هيجاني با واسطه‌گري منش‌هاي اخلاقي

The Relationship Between Sensory Processing Sensitivity and Cognitive-Emotional Self-Regulation Mediated by Moral Characters

هدف پژوهش حاضر تعيين رابطه‌ي بين حساسيت پردازش حسي و خودتنظيمي شناختي‌هيجاني با واسطه‌گري منش‌هاي اخلاقي در ميان دانشجويان بود. شركت‌كنندگان پژوهش 293 دانشجوي رشته‌ها و مقاطع مختلف دانشگاه شيراز (علوم پزشكي و وزارت علوم) كه در سال تحصيلي 1397 - 1398 مشغول به تحصيل بودند. براي سنجش متغيرهاي مورد مطالعه از سه مقياس حساسيت بالاي شخصي (پردازش حسي) HSPS، منش‌هاي اخلاقي و مقياس تنظيم شناختي هيجان (CERQ-P) و براي ارزيابي مدل پيشنهادي پژوهش از مدل‌يابي معادلات ساختاري (SEM) با استفاده از نرم‌افزار AMOS استفاده شد؛ روابط واسطه‌اي نيز با استفاده از روش بوت استراپ آزموده شدند. نتايج مدل معادلات ساختاري نشان داد حساسيت زيبايي‌شناختي به‌طور مستقيم (p <0.01, β = 0.67) و همچنين با واسطه‌گري منش‌هاي اخلاقي مثبت ((p <0.01, β = 0.26)، خود تنظيمي شناختي ‌هيجاني مثبت را پيش‌بيني مي‌كند؛ به سخن ديگر، افرادي كه تفاوت‌هاي ظريف محيط را بهتر تشخيص مي‌دهند، براي تغيير مقدار و نوع تجربه‌هاي هيجاني تلاش مي‌كنند و در اين امر موفق‌ترند. از طرفي، سهولت تحريك به‌طور مستقيم و مثبت (β = 0.31, β = 0.33) و همچنين با واسطه‌گري منش‌هاي اخلاقي منفي (0 = 0.01, β = 0.12) مي‌تواند خودتنظيمي شناختي‌هيجاني منفي را پيش‌بيني كند؛ در واقع افرادي كه آستانه‌ي حسي پاييني دارند، كمتر مي‌توانند با وضعيت تنش‌زا و اتفاقات ناگوار كنار بيايند و از راهبردهاي هيجاني ناسازگارانه استفاده مي‌كنند. در نهايت منش‌هاي اخلاقي مثبت، به‌طور مستقيم، خودتنظيمي شناختي‌هيجاني مثبت (p <0.01, β = 0.30) و منش‌هاي اخلاقي منفي، به‌طور مستقيم، خودتنظيمي شناختي‌هيجاني منفي (p <0.01, β = 0.38) را پيش‌بيني مي‌كنند.