الزامات اخلاقي و حقوقي جبران زيان‌ ناشي از آزار جنسي

Ethical and Legal Requirements of Compensating Damages Resulted From Sexual Harassment

در وهله‌ي نخست تعريفي كه از آزار جنسي به ذهن متبادر مي‌شود، رفتاري توأم با قهر و غلبه است؛ اما آيا آزار جنسي تنها به اين نوع از رفتار منحصر مي‌شود؟ به نظر مي‌رسد آزار جنسي را بايد شامل طيفي گسترده‌ از رفتارها بدانيم: طيفي كه در يك سر آن تجاوز به عنف (بند ت ماده‌ي 224 قانون مجازات اسلامي) و در سر ديگر آن، استفاده از واژگان توهين‌آميز (ماده‌ي 619 بخش تعزيرات) و توأم با مضمون جنسي قرار دارد؛ رفتار‌ها يا گفتارهايي كه در آن‌ها، شخص به سبب جنسيتش، مورد آزار قرار مي‌گيرد. اين تعبير، با روح حقوق مسئوليت مدني و هدف آن كه حمايت از حقوق زيان‌ديدگان است، سازگارتر است؛ به‌علاوه، نظام حقوقي ما را با حركت ساير نظام‌هاي حقوقي نيز هماهنگ‌تر مي‌كند. همچنين، هرچند آزار جنسي اغلب با نارضايتي بزه‌ديده و با قهر و غلبه صورت مي‌پذيرد، گاه علي‌رغم اعلام رضايت شخص، چون رضايت به دليل اكراه، غرور يا اضطرار معيوب بوده، در حكم عدم رضايت در نظر گرفته مي‌شود. شخص بر اثر آزار جنسي، متحمل زيان‌هاي مادي و معنوي مي‌شود كه بنا بر اصل لاضرر بايد جبران گردد. ​در خصوص زيان مادي در نظام حقوقي ما، افزون بر ديه، دو ابزار ديگر يعني ارش‌البكاره در صورت ازبين‌رفتن بكارت و مهرالمثل به‌عنوان عوض تمتع مرد وجود دارد. زيان معنوي نيز به موجب مواد 1 و 9 قانون مسئوليت مدني و نيز، ​ماده‌ي 14 قانون آيين دادرسي كيفري، مطالبه‌كردني خواهد بود. از آن‌جايي كه شناخت بعد حقوقي اين موضوع مي‌تواند تا حد زيادي به پاسداشت اخلاق در اين عرصه نيز منجر شود، در اين مقاله افزون بر تعريف آزار جنسي، زيان‌هاي ناشي از آن و شيوه‌هاي جبران خسارت نيز در حقوق ايران بررسي مي‌شود.

The first definition of sexual harassment which comes to mind is a behavior with force and violence. But is sexual harassment restricted to these behaviors? Apparently, sexual harassment comprises of a wide range; a range with rape on its one side (article 224 of the Criminal Code) and using offensive words (article 619 of the Ta’zirat part of the Criminal Code) containing sexual concept on the other. The conduct and talk which causes harm to someone just because of his/her sex. This concept is consistent with the spirit and purpose of the tort law which is for protection of victims. Moreover, this concept makes our legal system in line with other legal systems’ movement. However, Sexual harassment usually happens without the consent of the victim and by the use of force. But sometimes despite the consent of the victim, this consent is considered null and void since it is the result of duress, fraud, or pressure. Sexual harassment causes different types of damages such as physical or mental which have to be compensated in accordance with the “no harm” principle. In our legal system, blood money and the sum of money which is paid for the loss of virginity and the criminal relish are considered as different kinds of compensation. Also, mental and moral damage is awarded according to article 1 and 9 of the Iranian Civil Liability Code, and 14 of Iranian Criminal Procedure Code. Knowing legal aspects of this issue leads to respecting of moral aspects. Additionally, in this article, the sexual harassment as well as its related damages and compensations under Iranian law are investigated.