روايت «گمانه‌زني منع نبوي از خلافت علوي» در سنجة نقد

در متون كهن روايي اهل‌سنت، روايتي به اين مضمون گزارش شده است كه در روزهاي آخر زندگاني پيامبر(ص)، عباس بن‌عبدالمطلب از امام علي (ع) مي‌خواهد كه به نزد پيامبر (ص) رفته تا دربارة جانشين ايشان بپرسند؛ امّا ايشان امتناع ورزيده و بيان مي‌كند كه اگر از ايشان سوال بپرسيم خود پيامبر (ص) ما را منع مي‌كند و مردم نيز خلافت را به ما نخواهند داد. با توجه به تعدد نقل اين روايت در مصادر روايي اهل سنت و نيز تعارض آن با مقام امامت امام علي (ع)، اعتبارسنجي روايت مزبور ضروري مى‌نمايد. انگيزه مشروعيت‌بخشي به حكومت عباسيان، عدم رضايت نبوي به خلافت علوي، مشروعيت‌بخشي به ماجراي سقيفه و تأييد اجماع، بازنشر وارونه از گونه اصيل روايت در مصادر اهل سنت به استناد مصادر امامي و نيز تعارض آن با آيات قرآن در كنار ادلّه و شواهد متعدد ديگر از جمله دلايلي است كه جعلي بودن روايت را نشان مي‌دهد.