بررسي تطبيقي گسترۀ علم الهي در نهج‌البلاغه و گلشن راز

با توجه به اهميت مسئله علم الهي در عرفان نظري و در متون ديني، مقايسه تطبيقي اين نوع متون با يكديگر به درك هرچه بهتر متون عرفاني كمك ميكند. در ميانه متون ديني، كتاب نهج‌البلاغه به لحاظ مباحث توحيدي از اوج و تعالي خاصي برخوردار است و از اين سوي در ميان ادب صوفيه؛ گلشن راز يك دوره فشرده عرفان نظري بر اساس مباني فكري ابن عربي است. اشتراكات و تمايزاتي ميان اين دو متن ديده ميشود كه با روشن شدن اين وجوه اشتراك و تمايز، هم در درك بهتر گلشن راز گامي ديگر برداشته ميشود و هم وجوه ديگري از عناصر انديشه مولاي متقيان علي (ع) در نهج‌البلاغه براي فرد محقق آشكار ميگردد. جستار حاضر با استفاده از رويكردي توصيفي تحليلي به بررسي تطبيقي موضوع علم الهي در دو كتاب نهج‌البلاغه و گلشن راز شيخ محمود شبستري پرداخته است، با توجه به رهيافت علمي اين مقاله بااينكه امام علي (ع) در نهج‌البلاغه و شيخ محمود شبستري در گلشن راز، به عالم بودن خداوند معتقدند اما اميرالمؤمنين (ع) در نهج‌البلاغه بيشتر كيفيت سلبي و تنزيهي علم خداوند را آنهم با توجه به مطالب و آيات قرآني بيان ميكنند، اما مطالب گلشن راز در مورد علم الهي بر اساس اعتقاد به وحدت وجود و اعيان ثابته ميباشد كه مبناي آن تفكّرات ابن عربي است.