ارزيابي تفكيك اراضي مسكوني و تجاري از منظر شاخص هاي تفكيك زمين و ذينفعان عرصه زمين؛ مطالعه موردي: منطقه يك و سه شهر تبريز

اكثر فعاليت‌هاي بشر بر روي زمين شكل مي‌گيرد، و عاملي موثر در حيات بشري مي‌باشد. بر اين اساس هدف اصلي پژوهش، ارزيابي تفكيك اراضي مسكوني و تجاري از منظر شاخص‌هاي تفكيك زمين در منطقه يك و سه شهر تبريز مي‌باشد. پژوهش حاضر به لحاظ ماهيت كاربردي مي‌باشد، كه جهت جمع‌آوري داده از روش ميداني با ابزار پرسشنامه بهره‌گرفته شده است. ساخت پايگاه اطلاعاتي براي قطعات زمين، برمبناي شاخص‌هاي پژوهش در نرم‌افزار 10.4 ArcGIS صورت گرفت. جهت تجزيه تحليل داده‌هاي پرسشنامه از آزمون‌هاي آماري ويلكاكسون، يومن ويتني، كروسكال‌واليس و ضريب همبستگي اسپيرمن در نرم‌افزارSPSS 24 بهره گرفته شد. پرسشنامه طراحي شده در قالب شاخص‌هاي هندسي با مولفه‌هاي مساحت، تناسب و شكل با 8 سوال، دسترسي با 4 سوال، ارزش منطقه‌اي با 4 سوال و شاخص انساني مديريتي با 4 سوال در چارچوب طيف ليكرت پنج‌تايي طراحي گرديد. اعتبار سئوالات به‌صورت اعتبار صوري برآورد شد. پايايي پرسشنامه برابر با ضريب قابل قبول 76/0 بود. جامعه آماري را مجموع جمعيت منطقه يك و سه برابر با 448121 نفر تشكيل مي‌دهد كه با استفاده از فرمول كوكران در سطح اطمينان 95 درصد و ضريب خطاي 5 درصد نمونه 384 نفري برآورد شد. يافته‌هاي پژوهش نشان داد كه براساس شاخص‌هاي تفكيك زمين، كاربري‌هاي مسكوني و تجاري داراي تفكيك مناسب نمي‌باشند؛ كه در اين مسئله نقش معابر پررنگ‌تر از ساير موارد است. نتايج سنجش هم‌راستايي نظرات كارشناسان، بنگاهيان، صاحبان املاك و مردم عادي در مورد كيفيت تفكيك زمين با وضعيت آن در وضع موجود برپايه شاخص‌هاي پژوهش، نشان داد كه نظرات كارشناسان با بيشترين فراواني در شش مورد در منطقه يك و در هفت مورد در منطقه سه داراي هم‌راستايي است. در ادامه براساس نظرات سه طيف مذكور، عامل ارزش منطقه‌اي زمين در منطقه يك و عامل انساني مديريتي در منطقه سه به عنوان بخشي از عوامل موثر در تفكيك نامناسب اراضي ارزيابي شد.