شناسايي و استخراج گسل‌ها بر پايه RS GIS و شواهد ژئومورفيك فعاليت آن‌ها در پهنه گسلي قوشاداغ در شمال‌غرب ايران

تكتونيك فعال منطقه آذربايجان، هم‌چون ساير نقاط ايران از همگرايي پوسته‌هاي قاره‌اي اوراسيا و عربي نشأت گرفته است. اين پويايي منجر به گسلش بخش عمده‌اي از آن و در نتيجه وقوع زمين‌لرزه‌هاي ويرانگر شده است. شناسايي و استخراج اين گسل‌ها تا حد زيادي مي‌تواند به روشن شدن رفتار تكتونيكي منطقه كمك كند. از اين طريق پراكنش فضايي مخاطرات ژئومورفيك شناسايي، پيش‌بيني و مديريت مي‌شود. در اين راستا، شناسايي گسل‌هاي پهنه قوشاداغ و شواهد ژئومورفيك آن‌ها در شمال‌غرب ايران هدف كلي اين پژوهش انتخاب گرديد. اين سامانه گسلي به دليل فقر مطالعاتي تاحدودي ناشناخته مانده بود اما با آغاز فعاليت لرزه‌اي دوگانه 21 مرداد 1391 مسبب تلفات جاني و مالي زيادي شد. براي استخراج گسل‌هاي منطقه، باند 8 تصوير ماهواره لندست 8 سنجنده OLI با رديف 33 و گذر 168، با باند پانكروماتيك آن (15متر) فيوژن شد. جهت مشاهده بهتر خطواره‌ها از تكنيك‌هاي RGB، PCA، فيلترهاي جهت‌دار و نسبت باندي استفاده گرديد سپس خطواره‌ها از تصاوير Pan Sharp شده در محيط نرم‌افزار ژئوماتيكا و با اعمال الگوريتم Lineament Extraction استخراج گرديد. اين فرايند در سه روش دستي، اتوماتيك و نيمه‌اتوماتيك و با استفاده از نرم‌افزارهاي Envi5.1 و ArcGIS10.4.1 انجام شد. جهت حصول اطمينان از تصاوير سنتينل 2B و اسپات نيز به لحاظ برخي ويژگي‌ها استفاده شد و در نهايت گسل‌هاي استخراجي، با عمليات ميداني، پيمايش زميني و مشاهدات پديده‌هاي ژئومورفولوژيك مقايسه و تدقيق گرديد. نتيجه پژوهش نشان از دقت بالاي آن دارد به طوري كه با تركيب روش‌ها براي اولين بار برخي از گسل‌هاي جديد نيز شناسايي شدند.