واكاوي الگوي مكاني بارش هاي بهاره شمال غرب ايران با روش هاي تحليل فضايي

مؤلفه‌هاي مكاني از عوامل مؤثر در بروز تغييرات رفتار بارش در يك محدوده مي‌باشند و اين امر ضرورت استفاده از علم زمين آمار در مطالعات بارش را نشان مي‌دهد. در پژوهش حاضر تلاش شده تا با استفاده از فراسنج هاي نيم‌تغييرنما و رگرسيون جغرافيايي موزون، الگوي بارش‌هاي 121 ايستگاه هواشناسي شامل 27 ايستگاه همديد،7 ايستگاه اقليم‌شناسي و 87 ايستگاه باران‌سنجي سازمان هواشناسي كشور در دوره آماري 2014-1994 براي فصل بهار مورد بررسي قرار گيرد. نتايج حاصل از آماره نيم تغيير نما نشان داد كه ساختار مكاني بارش از ماه آوريل به سمت ماه ژوئن كاهش يافته است ؛ كه نشان‌دهنده كاهش وسعت عمل سيستم‌هاي بزرگ مقياس در بارش محدوده مطالعاتي و افزايش توان عوامل محلي در وقوع بارش است. بر اساس مدل رگرسيون جغرافيايي موزون مشخص گرديد كه در تمام منطقه، ناهمواري‌ها بيشترين اثر را در كنترل بارش دارد و علاوه بر آن در كردستان و جنوب آذربايجان غربي جهت شيب، در اردبيل و شمال آذربايجان شرقي عامل شيب بر بارش اثر گذار هستند. همچنين اثرات عامل عرض جغرافيايي منطبق بر حضور بادهاي غربي در محدوده بوده و در ماه آوريل در كردستان و در ماه‌هاي مي و ژوئن در آذربايجان شرقي بيشترين اثرات را داشته‌است.