بررسي تأثير روش يادگيري معكوس بر روي نگرش و عملكرد در درس رياضي دوره ابتدايي

پيشينه و اهداف: يكي از مشكلات معلمان در دوره ابتدايي كمبود وقت به خصوص در درس رياضي است. كمبود زمان براي آموزش دانش آموزان باعث ايجاد افت تحصيلي و ضعف پايه رياضي دانش آموزان دوره ابتدايي شده است. به همين دليل لازم است از روش هاي درسي استفاده شود كه معلمان بتوانند بر اين كمبود زمان در برنامه درسي هفتگي فايق آيند. يكي از اين روش ها كه در تحقيقات انجام شده تاكيد زيادي بر اثربخشي آن به خصوص در درس رياضي شده است، روش تدريس معكوس است. بنابراين هدف از اين پژوهش بررسي تأثير يادگيري معكوس بر نگرش و عملكرد در درس رياضي دانش­آموزان پسر پايه چهارم دوره ابتدايي شهرستان نجف‌آباد بود. روش‌ها‌: اين تحقيق از نوع تحقيقات شبه تجربي با دو گروه كنترل و آزمايش به همراه پيش‌آزمون و پس‌آزمون به‌منظور بررسي تغييرات حاصله پيش و پس از اعمال متغير آزمايشي در گروه آزمايش و مقايسه آن با گروه كنترل مي‌باشد. جامعه اين پژوهش شامل كليه دانش آموزان پسر پايه چهارم دوره ابتدايي شهر نجف‌آباد در سال تحصيلي 2019-2018 بود. روش نمونه‌گيري نيز به‌صورت خوشه‌اي چندمرحله‌اي بود. لازم به ذكر است به‌منظور كاهش تفاوت‌هاي اقتصادي و فرهنگي دانش آموزان در اين مدارس نمونه از بخش مركزي شهرستان انتخاب شد. در ميان مدارس اين منطقه 2 مدرسه پسرانه به‌تصادف انتخاب شد و پس از آن يك كلاس چهارم اين مدارس به‌صورت تصادفي به گروه كنترل و يك كلاس ديگر به گروه آزمايش اختصاص داده شد. از پرسشنامه نگرش به رياضي ايكن (1971) براي اندازه‌گيري نگرش به درس رياضيات دانش آموزان استفاده شد. روايي اين پرسشنامه به‌وسيله روايي محتوايي و پايايي آن به‌وسيله آلفاي كرانباخ بررسي و تائيد شد. عملكرد تحصيلي رياضي نيز به‌وسيله آزمون رياضي معلم ساخته اندازه‌گيري شد. روايي آن به‌وسيله معلمان و پايايي آن به‌وسيله تصنيف بررسي و تائيد شد. داده‌ها به‌وسيله تحليل كوواريانس يك‌طرفه تحليل گرديد. روش اجرا به اين صورت بود كه آموزگار مي‌بايست مواد آموزشي را براي دانش آموزان تدارك ديده و از دانش آموزان بخواهد پس از ديدن كليپ‌ها و استفاده از نرم‌افزارهاي آموزشي فعاليت‌هاي كتاب رياضي، كار در كلاس و تمرين‌هاي كتاب را در منزل انجام دهد و پس از آن اشكالات خود را در جلسات كلاسي با آموزگار در ميان گذاشته و رفع كند. نرم‌افزار آموزشي، به همراه كليپ‌ها و فيلم‌هاي آموزشي در فواصل زماني مشخص در اختيار دانش آموزان قرار گرفت و از آن‌ها خواسته شد در منزل نخست فيلم آموزشي را به تعداد دفعات اختياري ديده و پس از آن با استفاده از نرم‌افزار به تمرين مباحث بپردازند و پس از آن فعاليت، كار در كلاس و تمرينات را حل كنند. سپس در كلاس درس معلم فعاليت‌هاي كتاب، بخش كار در كلاس و تمرينات را بررسي كرده و به دانش آموزان به‌صورت انفرادي بازخورد توصيفي مي‌دهد و ايرادات و مشكلات آن‌ها را يادداشت كرده كه در كلاس توضيح دهد. پس از ارائه توضيحات، از دانش آموزان خواسته مي شد كه اگر سؤالي دارند يا بخشي از درس را درست متوجه نشده‌اند سؤال بپرسند. روند سؤال پرسيدن دانش آموزان تا جايي ادامه مي‌يافت كه دانش آموزان بيان مي‌كردند تمام مطالب را آموخته‌اند و معلم نيز با مشاهده عملكرد دانش آموزان در حل تمرينات و مسائل از يادگيري دانش آموزان مطمئن مي‌شد. اين روند در مجموع دو جلسه 45 دقيقه‌اي رياضي را دربر مي‌گرفت. يافته‌ها: نتايج بيانگر اين بود كه روش يادگيري معكوس برنگرش و بر عملكرد تحصيلي درس رياضيات تأثيرگذار است. نتيجه‌گيري: با توجه به نتايج به دست آمده مي توان پيشنهاد كرد كه از روش تدريس معكوس مي توان براي تدريس رياضيات در مدارس ابتدايي استفاده كرد.