روش‌هاي انعطاف‌پذيري در به‌روزرساني معماري و رويكردهاي آموزشي مدارس

پيشينه و اهداف: با جهاني‌شدن و قرارگيري در مسير جريان‌هاي فكري گوناگون، طراحي معماري به عنوان عاملي تأثيرگذار و تأثيرپذير دچار تغيير در فرآيند شده است. معماري مدارس با توجه به تحولات نظام آموزشي و نيازهاي فزاينده‌ دانش‌آموزان با توجه به ارتباطات و يكسو‌شدن جريان‌‌هاي فكري در دنيا، نيازمند تغيير اجباري است، در حقيقت فراگير‌ بودن فناوري اطلاعات و ارتباطات، نظام آموزشي را تحت‌تأثير خود قرار داده و محيط آموزشي بايد به‌طور مداوم خود را با پيشرفت‌ها و تغييرات دنياي امروز هماهنگ ‌سازد. در اين صورت است كه مي‌تواند افرادي توانا و داراي شايستگي‌هاي كافي براي نيازمندي‌هاي جهان پيش رو و آينده تربيت نمايد. در واقع سياست آموزشي به طور مداوم در واكنش به تحقيقات جديد در مورد چگونگي آماده سازي دانش آموزان براي يك دنياي به سرعت در حال تغيير، در حال برنامه‌ريزي است. انعطاف پذيري به عنوان يك نتيجه جهاني‌سازي در معماري شناخته مي شود. لزوم به تغييرات با توجه به گوناگوني نيازها و خواسته ها، در معماري مدارس به دليل تنوع استفاده كنندگان داراي اهميت است. فضاهاي انعطاف پذير داراي قابليت هاي پذيرش بيشتري از سمت عموم مخاطبين به دليل نوع كاربري آن مي باشند. در اين پژوهش، روند تحول افكار در بين افراد در بحث جهاني‌سازي با هدف مشخص شدن لزوم تحولات سيستم آموزشي، تحليل چگونگي تغيير سيستم آموزشي و نياز به مدارس انعطاف‌پذير، بيان ويژگي‌هاي انعطاف‌پذير مدارس و همچنين قابليت‌هاي آن، در حقيقت، هدف درك لازمه تغيير مدارس كشور به شيوه‌اي عملي با به روزساني رويكردهاي هاي آموزشي توسط طراحي معماري مدارس است. روش‌ها‌: اين پژوهش با روشي تحليلي كاربردي با فرض اين موضوع كه انعطاف پذيري مي‌تواند رويكردهاي آموزشي را به روزرساني كند و بالعكس، سعي دارد رابطه‌ ميان معماري و رويكردهاي آموزشي را با انعطاف پذيري دريابد. براي اين كار از مطالعات كتابخانه اي كتب و مقالات استفاده مي‌كند. يافته‌ها: در اين راستا  ضابطه سيستم پلان آزاد، فضاهاي يادگيري انعطاف‌پذير، مبلمان منعطف، تطابق‌پذيري از طريق ديوارهاي متحرك و فضاهاي عمومي انعطاف‌پذير، راهكار عملي شدن انعطاف پذيري است كه مي توانند باعث اين به روزرساني در رويكردهاي آموزشي مدارس باشند. نتيجه گيري: معماري به ‌مثابه‌ يك هدايت‌گر در امر طراحي مي‌تواند فرآيند طراحي را از بستن نطفه طرح تا زايش، برنامه‌ريزي كند. پس بايد نگرش به معماري همزمان به‌ صورت رفت و برگشتي در كل و جزء باشد. معماري مدرسه يكي از پارامترهاي مؤثر تربيتي و آموزشي در امر تعليم و تربيت نوين به شمار مي رود و همان‌گونه كه صاحبان انديشه در بررسي مسائل آموزشي همواره عوامل گوناگون هم چون خانواده، معلم، مديريت آموزشي و ... را به‌عنوان عوامل مؤثر در فرآيند يادگيري مورد تأكيد قرار مي‌دهند؛ معماري يا فضاي فيزيكي مدرسه نيز در اين ميان به‌ عنوان يك عامل زنده و پويا در كيفيت فعاليت‌هاي آموزشي و تربيتي دانش‌آموزان ايفاي نقش مي‌كند. در دنيايي با چنين تغييرات سريع و در روزگاري كه دانش به عنوان ابزاري قوي در جهت توسعه و حتي بقاي اجتماعي مي باشد؛ انعطاف پذيري حلقه مشترك بين معماري و رويكردهاي آموزشي است، كه معماري مي تواند به كمك انعطاف‌پذيري رويكردهاي مورد نياز آموزشي در دنياي جديد را به روز كند. انعطاف ذيري به عنوان راهكار در دو صورت در آموزش تأثيرگذار است: به روزنمودن رويكرد آموزشي به كمك معماري و ابداع در طرح معماري توسط رويكردهاي آموزشي جديد. فضاي آموزش بر خلاقيت دانش آموزان مؤثر است. هرچه طراحي خلاقانه تر باشد، ذهن دانش آموز بارورتر گشته و نياز به بالابردن سطوح آموزشي بيشتر حس مي گردد و اين روند به سمت بي‌نهايت قابليت تكرار دارد.