تأثير مداخله آموزشي مبتني بر الگوي باور سلامت و ساختار حمايت اجتماعي بر رفتارهاي خودمراقبتي دوران بارداري

The effect of educational intervention based on the integrated model of health belief with the structure of social support on self-care behaviors during pregnancy

زمينه و هدف: رفتارهاي خودمراقبتي در دوران بارداري، مي‌تواند در كاهش پيامدهاي نامطلوب بارداري مؤثر باشد. هدف اين پژوهش، بررسي تأثير مداخله آموزشي مبتني بر مدل تلفيقي الگوي باور سلامت با سازه حمايت اجتماعي بر رفتارهاي خودمراقبتي دوران بارداري مي‌باشد. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر يك مطالعه نيمه¬تجربي بود كه در ميان 90 نفر از زنان باردار شكم اول شهر ايرانشهر درسال 1396 انجام شد. نمونه‌ها به روش تصادفي ساده انتخاب و به دو گروه آزمون(45نفر) و كنترل(45نفر) تقسيم شدند. براي گروه آزمون 5 جلسه آموزشي برگزار گرديد و در گروه كنترل مداخله انجام نشد. 6 ماه بعد از مداخله آموزشي، پرسشنامه توسط هر دو گروه تكميل شد.داده‌هاي جمع آوري شده با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 20 و آزمون‌هاي تي مستقل، تي زوجي و كاي اسكوئر مورد تحليل قرار گرفتند. يافته‌ها: نتايج نشان داد ميانگين نمرات مادران باردار در ساختارهاي حساسيت درك شده 1/74(±0/17) ، شدت درك شده 4/55(±0/05)، منافع درك شده 0/63(±0/05)، خودكارآمدي 3/67(±0/41)، سازه حمايت اجتماعي 5/13(±0/63) و رفتارهاي خود مراقبتي 3/15(±0/38) در گروه آزمون افزايش معني داري نشان داد(0/001>p). در مقايسه وزن هنگام تولد، بين گروه آزمون و كنترل بعد از مداخله آموزشي، اختلاف معني دار آماري وجود داشت (0/036=P). نتيجه گيري: تلفيق الگوي باور سلامت و ساختار حمايت اجتماعي مي‌تواند به عنوان چارچوبي مناسب براي طراحي و اجراي مداخلات آموزشي با هدف ارتقاء رفتارهاي خودمراقبتي زنان باردار و وزن هنگام تولد استفاده گردد.

Background and Objective: Self-care behaviors during pregnancy can be effective in reducing the adverse consequences of pregnancy. The aim of this study was to investigate the effect of educational intervention based on the integrated model of health belief model with the structure of social support on self-care behaviors during pregnancy. Materials and Methods: The present study was a quasi-experimental study conducted among 90 pregnant women in the first abdomen of Iranshahr in 2017. The samples were selected by simple random sampling and divided into two groups of intervention (45 people) and control (45 people).5 training sessions were held for the intervention group and no intervention was performed in the control group. Six months after the training intervention, the questionnaire was completed by both groups. The collected data were analyzed using SPSS software version 20 and independent t-test, paired t-test and chi-square test. Results: The results showed that the mean scores of pregnant mothers in Perceived susceptibility structures 1.74(±0/17), Perceived severity 4.55(±0/05), Perceived benefits 0.63(±0/05), self-efficacy 3.67(±0/41), social support structure 5.13(±0/63) and self-care behaviors 3.15(±0/38) showed a significant increase in the intervention group (p<0.001). In the comparison of birth weight, there was a statistically significant difference between the intervention and control groups after the educational intervention (P = 0.036). Conclusion: The combination of health belief model and social support structure can be used as a suitable framework for designing and implementing educational interventions aimed at promoting the self-care behaviors of pregnant women and birth weight.