بررسي كارايي تلقيح زادمايه‌هاي انتروباكتر كلوآسه بر خصوصيات رشدي، عملكرد روغن و نوع اسيدهاي چرب كلزا (Brassica napus L.)

اهداف: كودهاي زيستي جايگاه ويژه‌اي در كشاورزي پايدار دارند. افزايش ماندگاري و زنده‌ماني باكتري در زادمايه‌هاي توليدي با بكارگيري مواد مختلف، به منظور افزايش اثربخشي كودهاي زيستي مورد توجه است. پژوهش حاضر با هدف بررسي كارايي زادمايه‌هاي مايع باكتري محرك رشد گياه Enterobacter cloacae S16-3 بر ميزان رشد و درصد روغن دانه كلزا (Brassica napus L.) رقم هايولا 308 انجام شد.   مواد و روش‌ها: آزمايش در قالب طرح كاملاً تصادفي با 12 تيمار (شامل 9 تيمار مربوط به زادمايه‌هاي مايع؛ F1-F9، يك تيمار شاهد منفي بدون تلقيح و افزودن كود NPK و دو تيمار كنترل مثبت شامل 100 درصد و 70 درصد مقادير NPK) و 3 تكرار، در گلخانه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه تبريز در خاك با بافت لوم شني استريل شده در سال1397 انجام شد. باكتري انتروباكتر كلوآسه در تركيب‌هاي مختلف در قالب 9 زادمايه مايع با مقادير مشخص و در حالت‌هاي تلفيقي مختلف شامل گليسرول، پلي‌اتيلن‌گليكول (PEG)، ترهالوز، كربوكسي‌متيل‌سلولز (CMC)، صمغ‌عربي، پلي‌وينيل‌پيروليدون (PVP)، گلوكز و نشاسته تهيه شدند.   يافته‌ها: نتايج نشان داد كه در حضور باكتري E. cloacae(در قالب زادمايه‌هاي نه‌گانه) و تيمارهاي 100 درصد و 70 درصد NPK، تعداد خورجين در بوته، تعداد دانه در بوته، شاخص كلروفيل برگ، ارتفاع بوته، قطر ساقه، حجم ريشه در بوته، وزن تر و خشك شاخساره، ريشه و دانه، عملكرد دانه در بوته، عملكرد روغن در بوته، وزن خورجين در بوته، وزن تر و خشك كل، درصد روغن دانه و درصد اسيدهاي چرب افزايش يافت. اثر تلقيح زادمايه‌هاي مايع E.cloacaeبر وزن هزار دانه معني‌دار نشد. نتايج حاصل از درصد روغن دانه و اسيد چرب نشان داد كه تيمار F9 (گليسرول، گلوكز، صمغ‌عربي، PEG) بيشترين درصد روغن دانه (47.02 درصد) و بيشترين مقدار اسيد اولئيك (53.1 درصد) را در بين زادمايه‌ها به خود اختصاص داد و سبب افزايش كيفيت روغن گرديد.   نتيجه‌گيري: در پايان با توجه به نتايج اين آزمايش زادمايه‌هاي F5 (صمغ‌عربي، نشاسته، PEG) و F9 براي بهبود خصوصيات رشدي، عملكرد روغن و نوع اسيدهاي چرب كلزا توصيه مي‌شود.