اثركاشت خارج از فصل (تابستانه) بر عملكرد ومراحل فنولوژيك باقلا (Vicia faba L.) با استفاده از شاخص‌هاي نوري و حرارتي

اهداف: اين تحقيق با هدف كمّي سازي تأثير عوامل مديريتي مانند انتخـاب تـاريخ كشـت تابستانه بر واحدهاي تجمعـي حرارتـي، فنولـوژي و عملكـرد باقلا براساس تعداد روز و درجه روز-رشد تجمعي و معرفي مناسب ترين ژنوتيپ هاي سازگار با شرايط آب و هوايي مديترانه اي مناطق حاشيه درياي خزر به اجرا درآمد.   موادوروش ها: به منظور بررسي تأثير تاريخ كاشت خارج از فصل (تابستانه)بر تجمع واحدهاي حرارتي، فنولوژي و عملكرد باقلا رقم لوزودي اوتونو (Luzde otono)، مطالعه اي دو سـاله (1395-1394) در ايستگاه تحقيقـاتي كشاورزي قراخيل انجام شد. آزمايش مشتمل بر چهار تاريخ كشت تابستانه (اول مرداد، پانزدهم مرداد، اول شهريور و پانزدهم شهريور) در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي بـا سـه تكرار به اجرا درآمد.   يافته ها: نتايج نشان داد، باقلا رقم لوزودي اوتونو در تاريخ كاشت دوم يعني 15 مرداد با 9100 كيلوگرم داراي بيشترين عملكرد نيام سبز بوده كه نسبت به آخرين تاريخ كاشت (15 شهريور) 124 درصد افزايش عملكرد داشته است. واحد هليوترمال در سال 1394 (از 0.800 تا 1.320) نسبت به سال 1395 (از 0.576 تا 0.983) بيشتر بود. در تـاريخ كشــت 15 مرداد ميــزان كارآيي مصرف هليوترمال (1.320) نســبت بــه تــاريخ كشــت اول مرداد (1.020) افزايش يافت كه دليل اين موضوع افزايش ميانگين درجه حرارت هوا و تعداد ساعات آفتابي بود. همچنين از بين شاخص هاي مورد بررسي، كـارآيي مصـرف حـرارت (HUE) و كـارآيي مصـرف ساعات آفتابي (RUE) نياز حرارتي باقلا رقم لوزودي اوتونو را در مراحل متفاوت نموي به خـوبي بـرآورد كـرده و به دليل دارا بودن روند ثابت و منطقي برتـري نسـبي بر ساير شاخص هـا ماننـد درجه روز-رشد (GDD) و شاخص فتوترمال (PTI) دارنـد. نتيجه گيري: براساس يافته هاي اين پژوهش، جهت جلوگيري از همزماني دوره گلدهي و پر شدن دانه با تنش گرمايي، از كشت تابستانه باقلا رقم لوزودي اوتونو در ماه هاي خرداد و تير اجتناب و توصيه مي گردد كه جهت حصول بالاترين عملكرد نيام سبز، كشت در اواخر مرداد انجام گيرد.