ريزمؤلفه‌هاي كيفيت تجربي- زيبايي‌شناختي در فضاهاي تجاري با هدف ارتقاي تعاملات اجتماعي

كيفيت محيطي و جنبه‌هاي متفاوت معماري داخلي مراكز خريد به‌عنوان عامل اثرگذار بر رفتار خريد مشتريان، اهميت قابل‌توجهي در برقراري تعاملات اجتماعي دارند. در اين پژوهش، با توجه به جامعيت مدل مكان پايدار در ارائه كيفيت‌هاي محيطي (عملكردي، تجربي زيبايي‌شناختي و زيست‌محيطي) و در نظر داشتن موضوع پژوهش، به بررسي كيفيت تجربي زيبايي‌شناختي در مراكز تجاري پرداخته مي‌شود. امروزه با ورود تجدد و تحولات عظيم نظام زندگي مردم، در مراكز تجاري ايران بر خلاف بازارهاي گذشته، به‌كارگيري عناصر بصري و زيباشناختي براي دريافت‌هاي احساسي و ادراكي از محيط، مورد بي‌توجهي واقع شده‌ است. الگوبرداري از مفاهيم اصيل بازارهاي سنتي در شناخت و درك محيط و استفاده از شيوه‌هاي نوين طراحي داخلي مراكز تجاري موفق در زمان حال در نقاط مختلف دنيا، از دغدغه‌هاي اصلي پژوهش براي برقراري تعاملات اجتماعي است. سؤال اصلي پژوهش اين است كه راهكارهاي طراحي داخلي فضاهاي تجاري با توجه به كيفيت تجربي زيبايي‌شناختي در بازارهاي سنتي و مراكز تجاري موفق، جهت برقراري روابط اجتماعي سازنده، كدام هستند؟ هدف پژوهش، معرفي معيارها و ريزمؤلفه‌هاي كيفيت تجربي زيبايي‌شناختي (فرم و كالبد، ادراك ذهني، كيفيت بصري مكان، عرصه همگاني، كيفيت‌هاي احساس‌برانگيز و چيدمان فضايي) در جهت افزايش تعاملات اجتماعي و نيز تبيين راهكارهاي طراحي داخلي در مجتمع‌هاي تجاري است. روش تحقيق مورد استفاده، توصيفي تحليلي است كه با تحليل محتوايي و كدگذاري داده‌هاي گردآوري‌شده توسط نرم‌افزارMAXQDA12 ، مفاهيم استخراج شدند. سپس از بين راهكارهاي طراحي‌شده بر اساس ريزمؤلفه‌هاي كيفيت تجربي زيبايي‌شناختي، نظرسنجي از خبرگان طراحي در قالب پرسش‌نامه طراحي‌شده انجام شد و نتايج با نرم‌افزار تحليل آماري SPSS مورد ارزيابي قرار گرفتند. در نهايت از ميان راهكارهاي طراحي ارزيابي‌شده، جذابيت بصري از طريق رنگ و انعكاس نور مربوط به كيفيت بصري مكان و همچنين طراحي فضا به‌نحوي ‌كه براي كليه افراد قابل استفاده باشد مربوط به كيفيت عرصه همگاني كه بيشترين اولويت را در نظرسنجي داشته است، استخراج شدند.