بيماري‌شناسي خلفاي عباسي و علل مرگ آنان

Sickness Assessment of Abbasid Caliphs and Their Causes of Death

با وجود اوج ترقي دانش پزشكي در دوره‌ي عباسيان، حضور خاندان‌هاي طبيبِ معروف در دربار، ترجمه و تأليف آثار طبي‌ و توجه به امر تغذيه و بهداشت در دربار خلفا، توقع عمر طولاني و باكيفيت براي خلفاي عباسي ايجاد مي‌شده؛ اما علي‌رغم همه‌ي اين امكانات، خلفا از آن بهره‌اي چندان نبرده‌اند و اگر در جنگ كشته نشده‌اند، بر اثر بيماري و آن ‌هم، در سن جواني يا ميان‌سالي درگذشته‌اند. اين پژوهش، با استفاده از منابع كتابخانه‌اي و به روش توصيفي‌تحليلي صورت گرفته است. براساس يافته‌ها، نياز مبرم خلفاي عباسي به امر «درمان»، سبب شده بود طبيبان با بهره‌مندي فراوان از مال و ثروت و حتي قدرت، در دربار خلفا حضور داشته باشند؛ اما سبك زندگي ناموجه در خوش‌گذراني و صرف وقت زياد در حرم‌سرا منجر به ابتلاي برخي از خلفاي عباسي در سنين جواني و يا نابهنگام به برخي بيماري‌هاي صعب­­العلاج يا لاعلاج مي­گشت كه باعث مرگ زودرس آنان مي­شد. در نهايت، بايد گفت از ميان 37 خليفه‌ي عباسي، سي تن از آنان، در جنگ و درگيري‌هاي داخلي يا خارجي، كشته ‌شده‌ و تعداد باقي‌مانده با وجود برقراري نظام منسجم سلامت و درمان و دراختيارداشتن همه‌ي امكانات پزشكي عصر خود، بر اثر بيماري درگذشته‌اند؛ لذا، علي‌رغم فراهم‌بودن امكانات درماني و طبي براي خلفاي عباسي، سبك زندگي نادرست و سرشار از افراط در خوش‌گذراني، سبب بيمارشدن و نهايتاً، فوت آنان شده است.

Despite the peak of medical knowledge in the Abbasid period, the presence of famous medical families in the Abbasid court, translation and writing of medical works, attention to nutrition and health in the court of the Abbasid caliphs, the expectation of long life and quality was created for the Abbasid caliphs. However, all these possibilities were not used much by the caliphs, and if they had not been killed in the war, they would have died of disease, even at a young or middle age. This research is performed using library sources and descriptive-analytical method. According to the findings of this study, the urgent need of the Abbasid caliphs for "treatment" had caused physicians to be present in the court of the caliphs with great benefit of wealth and even power. Revelry, the unjustified lifestyle in having fun and spending a lot of time in the harem leads to the suffering from of some Abbasid caliphs in their age Young or untimely due to some incurable or incurable diseases that caused their premature death. Finally, among the 37 Abbasid caliphs, 30 of them were killed in internal or external wars and conflicts. The remaining number died of disease, despite the establishment of a coherent system of health and treatment and having all the medical facilities of their time. Therefore, despite the provision of medical facilities for the Abbasid caliphs, the wrong lifestyle and full of excesses in having fun has caused them to fall ill and eventually die.