ديدگاه اساتيد و دستياران دانشگاه علوم پزشكي شيراز درباره‌ي افشاي خطاي همكاران

Viewpoint of Attending and Medical Residents of Shiraz University of Medical Sciences About Disclosure of a Colleague Medical Error

در رابطه با چگونگي تصميم‌گيري درباره‌ي افشاي خطاي پزشكي ديگران، بررسي ديدگاه پزشكان خصوصاً در بخش‌هاي آموزشي، مي‌تواند به بهبود شرايط برخورد با خطاي پزشكي با هدف تحقق حقوق بيماران كمك نمايد. اين پژوهش توصيفي‌مقطعي به كمك پرسش‌نامه‌ي محقق‌ساخته پس از تعيين روايي صوري و محتوايي و تأييد پايايي دروني و بيروني، انجام شد. ديدگاه چهل استاد و 112 دستيار از رشته‌هاي تخصصي مختلف درباره‌ي تمايل به افشاي خطا، عوامل مؤثر در افشاي خطا، نتايج افشا و عوامل مؤثر در كاهش خطاهاي پزشكي گردآوري شد. تحليل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه‌ي 21 انجام شد. اختلاف ميانگين نمره‌ي اساتيد (1/3±15/2) و دستياران (2/05±12/56) در بعد «تمايل به ابراز خطاي پزشكي ديگران» و اختلاف ميانگين نمره­ي اساتيد (0/677±7/55) و دستياران (2/01±9/09) در بعد «تمايل به عدم افشاي خطاي پزشكي» معنادار بود. شركت‌كنندگان بهترين مرجع براي مديريت و رسيدگي به خطاهاي پزشكي را استاد مسئول بخش و بهترين شيوه‌ي اعلام خطاي پزشكي را از طريق پزشك ارشد در حضور پزشك خطاكننده مي‌دانستند. پزشكان عمومي سطح شهر، پرستاران و دستياران سال اول، بيشترين فراواني انجام خطا را داشتند. از نتايج به‌دست‌آمده مي‌توان براي برنامه‌ريزي جهت ارتقاء حقوق بيماران و اصلاح ديدگاه و روش برخورد تيم درمان با خطاي پزشكي همكاران به شكل حق‌مدار و حمايتي استفاده كرد. زمينه‌سازي‌هاي فرهنگي و قانوني و اجتماعي با هدف فراهم‌شدن امكان اظهار خطاي پزشكي به شكل علمي و مهارتي از رسالت‌هاي مراكز آموزشي‌ درماني خواهد بود.

Regarding how to make decisions on the revelation of medical errors done by colleagues, investigation of physicians' points of view particularly those in educational settings could help the improvement of circumstances to which we encounter medical errors and thus respecting patient's rights. This cross-sectional descriptive study was conducted through a researcher-made questionnaire after performing face and content validaty and determination of internal and external reliability. The viewpoint of 40 attending physicians and 112 medical residents from different specialties about their inclination to disclose errors, the results of disclosure, the factors influencing on nondisclosure, and the factors decreasing medical errors were asked. Data were analyzed using SPSS v.21. Mean scores of 15.2±1.3 for attending and 12.56±2.05 for residents regarding the dimension of "inclination to disclose others' medical error"; and mean scores of 7.55±0.677 for attending and 9.09±2.01 for residents in terms of "inclination to NOT disclose" were differed significantly (p<0.001). Participants declared the head of medical department/ward as the best authority for managing and dealing with medical errors as the best approach for disclosure of the errors through attendance of the senior physician accompanied by the physician who has made the error. Urban general physicians, nurses, and firstyear residents were reported with the most frequency of the errors. The data can be used for the promotion of the patient's rights and the perspective of the medical team when encountering errors done by a colleague, rightfully, and protectively. Building cultural, legal, and social contexts will be the mission of the educational-medical settings aimed at making possible a scientific and skillful error disclosure.