ايدئولوژي‌هاي پنهان در قصه‌ها و افسانه‌هاي عاميانۀ كرمان از منظرسبك‌شناسي انتقادي

Hidden ideologies in Kerman folk tales and legends from the perspective of critical networking

افسانه‌هاي عاميانه در تمام جهان، به عنوان يك پشتوانۀ عظيم فرهنگي و يكي از زير مجموعه‌هاي فرهنگ عامه در جوامع مختلف، محسوب مي‌شوند؛ به همين دليل، انديشمندان زيادي در گردآوري و حفظ اين ميراث گران‌بها، تلاش كرده‌اند. در ايران، فرهنگ بومي، زيربناي انديشه‌هاي بزرگي است كه ادب اين سرزمين، مرهون آن است. استان كرمان، بخش عظيمي از اين فرهنگ را در سينۀ تاريخي خود ذخيره كرده است. كرمان، با توجّه به وسعت و قدمت تاريخي چند هزار سالۀ خود، خاستگاه بخش عظيمي از فرهنگ عامه محسوب مي‌شود؛ فرهنگ غني و پرباري كه خاص اين منطقه بوده و گنجينه‌اي گران‌بها از آداب و رسوم نسل‌هاي گذشته به حساب مي‌آيد. در پژوهش حاضر، نويسنده با روش توصيفي – تحليلي، درصدد آن است تا به بررسي ايدئولوژي‌هاي نهفته در داستان‌ها و افسانه‌هاي بومي معاصر كرمان بپردازد و پنج ايدئولوژي بخت و اقبال، سفر، ستم­ پذيري، ازدواج و نابودي رقيب در افسانه‌ها را تحليل و بررسي نمايد. اين پژوهش در پي نشان دادن آن است كه خالقان افسانه‌ها چگونه به بيان انديشه‌هاي خود پرداخته‌اند و خوانندگان و شنوندگان قصّه تا چه حد، تحت سيطرۀ ايدئولوژي حاكم بر اسطوره‌ها و افسانه‌ها قرارگرفته، ناخودآگاه رفتارهاي اجتماعي‌شان، شـــكل مي‌گيرد. نتيجۀ اينكه، ايدئولوژي، به‌صورت اعتراض شخصيّت هاي قصّه به وضع موجود و بيان آرزوها و رؤياهاي آن‌ها، بازتاب مي‌يابد.

Folk tales are regarded all over the world as a great cultural backbone and a subset of popular culture in various societies; for this reason; Many thinkers have made efforts to collect and preserve this precious heritage. In Iran, indigenous culture is the basis of great ideas to which the literature of this land owes. Kerman province has stored a large part of this culture in its historical chest. Kerman, considering its vastness and historical antiquity of several thousand years, is considered the origin of a large part of popular culture; The rich and fruitful culture that is specific to this region and is considered a precious treasure from the customs of previous generations. In the present study, the author uses a descriptive-analytical method to study the ideologies hidden in the stories and myths of contemporary Kerman and to analyze the five ideologies of luck, travel, oppression, marriage and the destruction of rivals in myths. This study seeks to show how the creators of myths have expressed their ideas and to what extent the readers and listeners of the story are subconsciously shaped by the ideology that dominates the myths and legends and their social behaviors. The result is that ideology is reflected as the characters in the story object to the status quo and express their dreams and aspirations.