تدوين الگوي تأمين مالي نظام آموزش عالي ايران مبتني بر نظريه داده‌بنياد

Development of a Model for Financing Iran’s Higher Education System Based on Grounded Theory

به منظور تدوين الگوي تامين مالي نظام آموزش عالي كشور اين پژوهش با رويكرد كيفي اكتشافي و با روش داده بنياد (اشتراوس و كوربين) انجام شد. جامعه پژوهش را كليه صاحب نظران، پژوهشگران، سياست گذاران، مديران و مسيولين تامين مالي حوزه آموزش عالي تشكيل دادند كه با استفاده از روش نمونه گيري هدفمند، در نهايت با 15 نفر از اين افراد مصاحبه عميق و نيمه ساختارمند به عمل آمد. يافته هاي به دست آمده نشان داد كه الگوي مطلوب تامين مالي، تنوع بخشي درون زاي تامين مالي در دانشگاه ها است. در واقع بايد از وضعيت فعلي كه نظامي دوقطبي مبتني بر اخذ شهريه و كمك مستقيم دولتي است به نظامي متوازن و چندمنبعي كه به صورت درون زا ايجاد شود، حركت كرد. پاسخگويان، افزايش تعاملات و همكاري هاي بين المللي، شبكه سازي اطلاعات، تجهيزات، توانمندي ها و تجربيات، انگيزش مالي و رواني و معنوي ذي نفعان، تقويت ارتباط ذي نفعان، تمهيد قوانين و مقررات و آيين نامه هاي موردنياز و توانمندسازي سازمان دانشگاه و اعضاي هييت علمي را به عنوان راهبردهايي براي نيل به الگوي مطلوب برشمردند. آنها اصولي مانند استقلال دانشگاهي، دسترسي عادلانه به آموزش عالي، خودجوشي و درون زايي، قابليت اتكاي روش تامين مالي و كارايي و اثربخشي را در طراحي الگو حايز اهميت برشمردند. سرانجام، اين بررسي نشان داد كه در كشور حركتي بطيي به سمت تنوع بخشي آغاز گرديده و مي توان با تمركز بر الگوي معرفي شده آن را تسريع نمود و از انحراف بازداشت.

In order to develop a model for financing Iran’s higher education system, grounded method (Strauss and Corbin) and explorative-qualitative approach were adopted. The statistical population for this research consisted of all experts, researchers, policymakers, managers and officials in charge of financing higher education in Iran, among whom, 15 people were selected through targeted sampling method and the necessary data were collected from them through deep and semi-structured interviews. The findings of the research show that the desirable financing model is indigenous diversification of financing within the universities. In other words, the system should move from the present bipolar system based on registration fees and government’s direct aid to an indigenous balanced system with multiple sources of finance. According to the respondents, the following policies are suitable for attaining the desirable model: Boosting international interactions and collaborations; networking of information, equipment, capabilities and experiences; giving financial, psychological and spiritual incentives to stockholders and strengthening their connections; preparation of the necessary rules and regulations and statutes as well as empowering of the university organization and the faculty member. According to the respondents, the following principles are important in developing the desirable model: Independence of the university; just access to higher education; spontaneity and indigenous production; reliability of finance method; efficiency and effectiveness. Finally, the findings of the study show that a slow movement has already begun towards diversification and by relying on the proposed model its pace can be accelerated and any diversion can be prevented.