عنوان مقاله :
به‌كارگيري مفهوم «دليل هنجاري» براي شناخت شكل‌هاي موجه اثرگذاري ارزش‌ها بر فعاليت علمي
عنوان به زبان ديگر :
Using the Concept of “Normative Reason” to Distinguish Justified Roles of Values in Scientific Practice
پديد آورندگان :
محمداميني، ميثم دانشگاه شهيد بهشتي - پژوهشكده مطالعات بنيادين علم و فنّاوري
كليدواژه :
دليل هنجاري , نگرش حساس به داوري , هويت واقعيت‌محور , ارزش‌هاي معرفتي , ارزش‌هاي غيرمعرفتي , علم غيرارزش‌بار
چكيده فارسي :
در اين مقاله مي خواهيم نشان دهيم كه تحليل مفهوم «ارزش» با استفاده از مفهوم كلي تر «دليل» تصوير روشن تر و جامع تري از رابطه علم و ارزش به دست مي دهد. به طور خاص به دنبال بررسي اين مسيله هستيم كه كدام شكل از اثرگذاري ارزش ها بر كار علمي موجه و كدام يك ناموجه است. دو پاسخ مشهور به اين پرسش وجود دارد: يكي با اتكا به آموزه «آرمان علم غيرارزشي» و ديگري با توسل به تمايز ميان نقش هاي مستقيم و غيرمستقيم ارزش ها. ابتدا اين دو پاسخ و نقد هاي وارد به آنها را اجمالا بيان مي كنيم. سپس با معرفي مفهوم «دليل» و تشريح برخي ويژگي هاي صوري و ساختاري اين مفهوم و بيان رابطه «دليل» و «ارزش»، چارچوبي مفهومي براي بررسي مسيله يادشده ارايه مي كنيم. نشان مي دهيم كه تحليل مفهوم «ارزش» بر حسب «دليل» امكان ارايه پاسخي تازه به اين پرسش را فراهم مي كند كه دخالت هاي موجه و ناموجه ارزش ها در كار علمي كدام اند و اين پاسخ، چه برتري هايي نسبت به پاسخ هاي پيشين دارد.
چكيده لاتين :
In this paper, we aim to show that analyzing the concept of “value” in terms of the wider concept of “normative reason” promotes a clearer and more comprehensive picture of science-value relation. Specifically, we seek an answer to the question that which are the justified and unjustified roles of values in science. Two well-known solutions to this problem have been suggested: one by appealing to “the value-free ideal of science”, and another based on the distinction between direct and indirect roles of values in science. First, these two answers and objections to them are briefly expounded. Then, by elaborating some formal and structural features of “normative reason” and the relation of “normative reason” and “value”, a conceptual framework for addressing this problem is put forward. We show that analyzing "value" in terms of "reason" encourages a new response to the problem of recognizing legitimate and illegitimate roles of values in scientific research, which has some advantages to the previous responses.
عنوان نشريه :
راهبرد فرهنگ
