پيشگويي كننده هاي رفتارهاي پيشگيري كننده از ابتلا به كوويد-19 در جمعيت ايراني بالاي 15 سال: كاربردي از مدل اعتقاد بهداشتي

Predictors of Covid-19 Preventive Behaviors in Iranian Population over 15 Years Old: An Application of Health Belief Model

سابقه و هدف: بيماري كروناويروس 2019 (COVID-19) يك بيماري عفوني است كه بر اثر ويروس كروناي جديد، ايجاد مي‌شود. اين پژوهش با هدف تعيين پيش‌بيني‌كننده‌هاي رفتارهاي پيشگيري كننده از بيماري كرونا در مردم ايران بر اساس الگوي اعتقاد بهداشتي صورت گرفت. مواد و روش‌ها: اين مطالعه توصيفي تحليلي (مقطعي) بر روي 1020 نفر از مردم ايران (بالاي 15 سال) در سال 1399 انجام شد. نمونه‌گيري به صورت غيرتصادفي و در دسترس بود. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته مبتني بر الگوي اعتقاد بهداشتي به صورت آنلاين جمع‌آوري شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS و آزمون‌هاي ضريب همبستگي و رگرسيون خطي تجزيه و تحليل شدند. يافته‌ها: از بين رفتارهاي پيشگيري‌كننده از ابتلا به كرونا، استفاده از وسايل فردي در منزل و محيط كار (7/83 درصد هميشه)، عدم خروج از منزل به‌جز در موارد ضروري (6/67 درصد هميشه) و توجه و عمل به نكات پيشگيرانه ارائه شده توسط صدا و سيما (2/80 درصد هميشه) داراي بيش‌ترين فراواني بودند. بين تمام سازه‌هاي مدل اعتقاد بهداشتي و عملكرد (به‌جز در مورد سازه موانع درك شده با شدت درك شده) همبستگي معني‌داري وجود داشت (01/0>P). استنتاج: با توجه به پيش‌بيني قوي انجام رفتارهاي پيشگيري‌كننده از ابتلا به كرونا براساس سازه‌هاي مدل اعتقاد بهداشتي، مي‌توان از اين مدل در برنامه‌ريزي‌ها و مداخلات آموزشي استفاده نمود.

Background and purpose: Coronavirus disease 2019 (COVID-19) is an infectious disease caused by the new corona virus. The aim of this study was to determine the predictors of COVID-19 prevention behaviors in an Iranian population based on the health belief model. Materials and methods: This descriptive analytical (cross-sectional) study was performed in 1020 people older than 15 years of age in Iran in 2020 selected via convenience sampling. Data were collected through an online survey using a researcher-made questionnaire based on the health belief model. Data analysis was done in SPSS applying correlation coefficients and linear regression tests. Results: Frequent prevention behaviors of COVID-19 included using personal items at home and work (83.7%), following the precautionary measures presented in mass media (80.2%), and not leaving the house except in necessary cases (67.6%). There were significant correlations between all constructs of health belief model and performance, except for perceived barriers and perceived severity) (P<0.01). Conclusion: According to the predictive role of prevention behaviors of COVID-19 based on health belief model, this model can be used in educational and interventional programs.