بررسي كارآمدي ماتريكس درماني بر خودكنترلي و سازگاري اجتماعي سوء مصرف كنندگان مت آمفتامين در مقايسه با واقعيت درماني

Efficacy of Matrix Therapy on Self-Control and Social Adjustment of Methamphetamine Abusers Compared to Reality Therapy

هدف از پژوهش حاضر مقايسه اثربخشي درمان ماتريكس و واقعيت درماني نوين گروهي بر خود كنترلي و سازگاري اجتماعي در مردان وابسته به مت آمفتامين تحت درمان با داروي بوپرنورفين بود. پژوهش حاضر از نوع آزمايشي با طرح پيش آزمون -پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماري شامل تمامي مردان وابسته به مت آمفتامين، تحت درمان نگهدارنده با بوپرنورفين مراجعه كننده به مراكز ترك اعتياد شهر تهران در زمستان 1397 بودند. 45 نفر به روش نمونه‌گيري هدفمند انتخاب و به صورت كاملا تصادفي در دو گروه آزمايش و گواه گمارده شدند. ابتدا خود كنترلي و سازگاري اجتماعي از طريق پرسشنامه خود كنترلي تانجي (2004) و پرسشنامه سازگاري اجتماعي بل (1961) ، ارزيابي شدند، گروه نخست، درمان ماتريكس و گروه دوم، واقعيت درماني گروهي دريافت كردند؛ گروه سوم فقط تحت درمان نگهدارنده با بوپرنورفين بودند. متغيرها مجدداً در پس آزمون ارزيابي شد. نتايج پژوهش نشان داد هردو درمان بر خود كنترلي و سازگاري اجتماعي بيماران اثر بخش بود (01/0>P) همچنين تفاوت اثربخشي دو درمان معنادار بود (01/0>P) و درمان ماتريكس در سازگاري اجتماعي اثربخشي بيشتري داشت (01/0>P). اما اختلاف معني داري بين اثر بخشي دو درمان بر خودكنترلي وجود نداشت. با توجه به اينكه الگوي ماتريكس تلفيقي از برنامه‌هاي شناختي-رفتاري، مهارتهاي مقابله اي، آموزش خانواده و گروههاي هميار مي‌باشد، توصيه مي‌شود در درمان بيماران وابسته به مت آمفتامين استفاده شود.

The aim of the present study was to compare the efficacy of matrix treatment and modern group reality therapy on self-control and social adjustment in methamphetamine-dependent men treated with buprenorphine. The present study was experimental with pre-test and post-test with control group. The statistical population consisted of all methamphetamine-dependent men receiving maintenance therapy with buprenorphine referred to Tehran Drug Addiction Treatment Centers in winter 1977. Forty-five individuals were selected by purposive sampling and were randomly assigned into two experimental and control groups. At first, self-control and social adjustment were assessed through the Tanji self-control questionnaire and Bell's social adjustment questionnaire. The first group received matrix therapy and the second group received group reality therapy; the third group received only buprenorphine maintenance therapy. The variables were evaluated again at post-test. The results showed that both treatments were effective on self-control and social adjustment (P <0.01). Also, the difference between the effectiveness of the two treatments was significant (P <0.01) and matrix treatment had more effect on social adjustment. But there was no significant difference between the efficacy of the two treatments on self-control. Given that the matrix model is a combination of cognitive-behavioral programs, coping skills, family education, and support groups, it is recommended to be used in the treatment of methamphetamine-dependent patients.