عوامل مديريتي مؤثر در توانمندسازي مديران شبكه­ هاي بهداشتي­ درماني: يك مطالعه­ ي مقطعي

Effective Managerial Factors in Empowerment of Health Networks Managers: A Cross-Sectional Study

زمينه و اهداف: توانمندسازي مديران و كاركنان را مي توان يكي از مهم ترين عوامل براي هرچه كارآمدتر نمودن كاركنان و سازمان برشمرد؛ لذا، پژوهش حاضر با هدف بررسي تأثير عامل مديريتي و شناسايي مؤلفه ها و متغيرهاي آن در توانمندسازي مديران شبكه هاي بهداشتي درماني انجام شد. مواد و روش ها: اين مطالعه ي كاربردي، اكتشافي و مقطعي در بين 430 نفر از مديران شبكه هاي بهداشتي درماني استان هاي آذربايجان شرقي، آذربايجان غربي و اردبيل كه با روش نمونه گيري تصادفي طبقه اي انتخاب شده بودند، در سال هاي 1398-1397 انجام شد. ابزار گردآوري داده ها پرسش نامه ي پژوهشگر ساخته بود كه روايي آن به تأييد نظر خبرگان رسيد و پايايي آن با استفاده از ضريب آلفاي كرونباخ 96/0 محاسبه شد و داده ها با استفاده از آمار توصيفي و تحليل عاملي اكتشافي و تأييدي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته ها: بر مبناي ضرايب استاندارد تحليل عاملي تأييدي، «مديريت ارشادي و مشاركتي» با بار عاملي 96/0 و «احساس تعلق گروهي مدير» با بار عاملي 87/0 دو مؤلفه ي مديريتي مؤثر بر توانمندسازي مديران شبكه هاي بهداشتي درماني بودند و نشانگرهاي هر دو مؤلفه ي مديريتي در سطح 001/0>p معني دار بود. متغيرهاي «مشاوره»، «اشتراك اطلاعات»، «توسعه ي توانايي» و «مديريت مشاركتي» با بارهاي عاملي به ترتيب 85/0، 76/0، 75/0 و 71/0 بالاترين اهميت را داشتند. نتيجه گيري: مدل تأييد شده ي عوامل مديريتي توانمندسازي در اين پژوهش، مي تواند به عنوان يك راهنماي عملي براي سياست گذاران و مديران نظام سلامت باشد تا با بهبود عامل مديريتي در شبكه ها و سازمان هاي بهداشتي درماني و با استفاده از مديريت مشاركتي، اشتراك اطلاعات، ارشاد و حمايت، تفويض اختيار و مسئوليت در توانمندسازي مديران آن ها نقش مؤثري را ايفا نمايند.

Background and Objectives: Empowerment of managers and employees can be considered as one of the most important factors for making employees and organizations more efficient. Therefore, this study aimed to investigate the effect of managerial factors and identifying its components and variables in empowering health networks managers. Material and Methods: This applied, exploratory and cross-sectional study conducted among 430 managers of health networks of East Azerbaijan, West Azerbaijan and Ardabil provinces that were chosen by stratified random sampling method in 2018-2019. Data collected using a researcher-made questionnaire which its validity confirmed by experts and its reliability calculated using Cronbach's alpha coefficient of 0.96 Data analyzed by using descriptive statistics and exploratory and confirmatory factor analysis. Results: Based on the standard coefficients of confirmatory factor analysis, the "guidance and participatory management" with a factor loading of 0.96 and "manager’s feeling of belonging to a group" with 0.87 factor loading were the two effective management components on empowering health network managers and the indicators of both managerial components were significant at p<0.001 level. The variables of "consulting", "information sharing", "ability development" and "participatory management" with factor loadings of 0.85, 0.76, 0.75 and 0.71, respectively, had the highest importance. Conclusion: The approved model of empowerment managerial factors in this study can be used as a practical guide for health system policy-makers and managers to play an effective role in empowering their managers by improving the managerial factor in health networks and organizations and through the participatory management, information sharing, guidance and support, delegating authority and responsibility.