پديد آورندگان :
سپاهي، طاهره دانشگاه تهران - پرديس فارابي - گروه مديريت صنعتي , شهبازي، ميثم دانشگاه تهران - پرديس فارابي - گروه مديريت صنعتي , شفيعي رودپشتي، ميثم دانشگاه تهران - پرديس فارابي - گروه مديريت بازرگاني و كسب و كار
كليدواژه :
مدل SCOR , شبكه توزيع دارو , زنجيره تأمين دارو , آسيب ها
چكيده فارسي :
زمينه و اهداف: شبكه ي توزيع دارو يكي از مهم ترين اركان نظام دارويي كشور است كه نقش مهمي در دسترسي آسان و سريع به دارو دارد. هدف اين مقاله، ارزيابي سيستم توزيع دارو در سطح كشور و ارائه ي پيشنهاداتي براي بهبود آن مي باشد.
مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نظر هدف، كاربردي و از منظر روش گردآوري داده ها، پژوهشي چند روشي است كه از رويكرد كمّي و كيفي استفاده نموده است. ابزار گردآوري داده ها، پرسشنامه ي ساختاريافته و مصاحبه هاي نيمه ساختاريافته بوده و ارزيابي داده ها به روش تحليل تم انجام شد. جامعه ي مورد بررسي شامل فعالان صنعت دارو مي باشد. براي انتخاب نمونه ازروش نمونه گيري گلوله برفي استفاده شد. ابتدا سيستم فعلي توزيع دارو مستندسازي شده، موجوديت ها و جريان هاي موجود در شبكه شناسايي شده و با استفاده از نرم افزار بيزاجي (Bizagi Modeler) ترسيم شد. سپس، شاخص هاي ارزيابي شبكه ي توزيع از متون مرتبط استخراج شد. در ادامه، وضعيت فعلي اين شاخص ها با استفاده از ابزار پرسش نامه ارزيابي گرديد. بعد با استفاده از تكنيك رابطه ي عاملي (FARE) اولويت اين شاخص ها تعيين شد. در نهايت، عارضه هاي موجود در شبكه به روش تحليل تم شناسايي و ريشه يابي شد و به ارائه ي راهكار پرداخته شد.
يافته ها: تعداد 11 عارضه براي شبكه ي توزيع دارو شناسايي شد. در دسترس نبودن يا كمبود دارو، عرضه داروهاي نزديك به انقضاء، عرضه ي داروهاي تقلبي، فروش بي رويه ي داروهاي بدون نسخه، فعاليت بازار سياه، نوسانات شديد قيمتي، عدم تعامل كافي با مصرف كننده در داروخانه، هزينه هاي زياد توزيع، عملكرد پايين شبكه در تحويل هاي اضطراري، زمان زياد براي جستجو و يافتن دارو (در مورد داروهاي خاص) و كيفيت پايين پاسخ گويي به شكايات مصرف كنندگان از عارضه هاي شناسايي شده مي باشند.
نتيجه گيري: سرمايه گذاري در زمينه ي نيازسنجي صحيح از بيماران، حمايت از توسعه ي برندهاي رقابتي خرده فروشي، بهبود نظام جامع اطلاعاتي كشور در حلقه هاي نيازسنجي، موجودي شبكه، توليد و واردات، افزايش بهره گيري از ابزارها و فناوري هاي جديد مانند فروش اينترنت پايه، فروشگاه هاي بدون فروشنده، تشكيل پرونده ي الكترونيكي براي بيماران و نظاير آن، به كارگيري روش هاي فروش مستقيم، تقويت نقش موجوديت هايي مانند بيمه در برنامه ريزي، تصميم گيري و نظارت بر سيستم توزيع دارو در سطح كشور از جمله راهكارهاي حاصل از اين تحقيق براي اصلاح سيستم توزيع دارو در سطح كشور به شمار مي رود.
چكيده لاتين :
Background and Objectives: The drug distribution network is one of the most important
pillars of the Iranian pharmaceutical system which plays a vital role in rapid and easy access to
drugs. The purpose of this article is to evaluate drug distribution system in Iran and also to
provide the suggestions for improvement.
Material and Methods: In terms of purpose, the present study is among the applied researches
and in terms of data collection method, it is a multi-method study that has used a quantitative
and qualitative approach. Data collection tools were structured questionnaire and semistructured interviews and also data evaluation was performed by thematic analysis. The study
population includes pharmaceutical industry activists. To select the sample among industry
players, snowball sampling method was used. Initially, existing drug distribution system was
documented, current potentialities and flows in the network were identified and they were
drawn by Bizagi Modeler. Then, distribution network evaluation indicators were extracted
from relevant literature. Also, status of these indicators was evaluated by using a questionnaire.
By using factor relationship technique (FARE), the priorities of these indicators were
determined. Finally, existing bottlenecks were diagnosed by thematic analysis. Ultimately,
guidelines to tackle such bottlenecks were provided.
Results: In this study, 11 complications were identified for the drug distribution network. Drug
unavailability or shortage, supply of near-expiration drugs, supply of counterfeit drugs,
improper sale of over-the-counter drugs, black market activity and drug trafficking, sharp price
fluctuations, insufficient interaction with consumption pharmacist, high distribution costs, low
distribution network performance in emergency deliveries, long time to search and find drugs
(in case of certain drugs) and low quality of response and consumer complaints seem to be
some of the complications identified in this study.
Conclusion: Investments on measuring patients' needs correctly, supporting drug retailing
competitive brands development, improving drug distribution system information
comprehensive system throughout the country within needs measurement loops, network
inventory, production and importation, improving the utilization of modern tools and
technologies such as internet–based sales, seller-free shops, establishing electronic files for
patients and similar ones, utilizing direct sale methods and fostering the roles of potentialities
such as insurance in planning, decision making and monitoring drug distribution system
countrywide are some of the solutions obtained from this research that are used to improve the
drug distribution system in the country.
