كليدواژه :
خلود , كفار , عذاب , دوزخ , علامه طباطبايي , فيض كاشاني
چكيده فارسي :
تقريباً همة دانشمندان مسلمان، در اصلِ جاودانگي و خلود در دوزخ اتفاق نظر دارند، اما اين كه خلود در دوزخ مستلزم عذاب دائم و ابدي است يا ممكن است همراه با انقطاع عذاب باشد. مسئله‌اي است كه محل اختلاف آراء واقع شده است. از نظر فيض كاشاني هيچ ملازمه‌اي بين خلود در دوزخ و عذاب دائم وجود ندارد. بنابراين با توجه به مسئلة شمول رحمت واسعة الهي عذاب مخلدين در دوزخ، منحصر به مدت معيني است كه پس از سپري شدن اين مدت دوزخيان از نعيمي‌‌كه متفاوت با نعيم بهشتيان است بهره مند مي‌‌شوند. از نظر علامه طباطبايي، قرآن‌كريم صراحتاً به خلود عذاب اشاره دارد و منقولات و روايات متعدد، نيز موكد‌اين مطلب مي‌‌باشد. بررسي ديدگاه‌هاي مختلف در اين زمينه ما را به‌اين نكات رهنمون مي‌‌سازد: الف) خلود از جمله مسائلي است كه به علت صفت فناپذيري در دنيا مطرح نيست. در نتيجه اين مسئله مختص به روز قيامت بوده كه پس از برپايي آن در مورد نعمت و نقمت مطرح خواهد شد؛ ب) خلود در دوزخ از مباحث مورد تأييد آيات و روايات است كه در گروه‌ها و قشرهاي مختلف متفاوت است؛ ج) برخي به تاويل آيات و روايات مبادرت ورزيده‌اند و به تفكيك مباحث خلود در دوزخ بدون خلود در عذاب قائل شده‌اند.اين مقاله درصدد است، با روشي تحليلي و توصيفي به بررسي نظريات فيض كاشاني و علامه طبا طبايي در اين مهم بپردازد.
چكيده لاتين :
AbstractIn a rational approach to the afterworld, there are questions beyond reason that confront theologians and mystics and philosophers, which is one of the issues discussed in the resurrection and later life. Serious theologians, philosophers, and commentators are in charge of the quality of punishment and divine punishment for human actions .In the meantime, the amount of punishment and the duration of the punishment in the torment has affected most of the minds, because in Islam some of the sins of immortality have been punished and many verses of the Holy Quran have confirmed this .But the argument here is whether eternity in Hell will cause eternity in torment or whether the two immortals are at odds with one another .The vast majority of Islamic theologians and commentators, including the Imamiyyah, Ash'arites, and Mu'tazilites, have believed in the eternity of punishment for some inferno.There is a similar belief among Muslim philosophers, but among them Ibn al-'Arabi and his followers have a particular justification for retribution; they have used this argument differently for rational and transmutative reasons. Among the philosophers, commentators and traditions, Mulla Mohsen Feiz Kashani's theory is discussed and since Mullah Kashani is one of the influencers of Ibn Arabi's theory in this issue, we are trying to express Ibn Arabi's viewpoint.We are here to analyze the theory of Faiz Kashani in this regard. In short, it can be stated that the late Faiz, following Ibn Arabi, insisted on not being eternally tormented and saw no relation between eternity in hell and eternity in retribution; For all beings, the torment of the immortals in Hell is for a certain period of time, and then the Hell will enjoy a different kind of heavenly blessings that is proportionate to their temperament
