معرفي كي‌ليت‌هاي اسيد آمينه و كيتوسان آهن به عنوان منبع قابل دسترس آهن در محلول غذايي براي گياهان با استراتژي I و II

فراهمي مقدار كافي از عنصر آهن قابل دسترس براي گياهان در محلول‌هاي غذايي يك چالش بزرگ است. كي‌ليت كننده‌هاي رايج كه در محلول‌هاي غذايي براي فراهمي عنصر آهن استفاده مي‌شوند، مضرات زيادي دارند و مي‌توانند اثرات منفي روي رشد گياهان داشته باشند. در اين تحقيق كي‌ليت‌هاي اسيدهاي آمينه و آهن شامل گلايسينآهن (FeGly)، فنيل آلانينآهن (FePhe)، تيروزينآهن (FeTyr) و متيونين–آهن (FeMet) و كي‌ليت‌هاي كيتوسان به دو فرم هيدروليز شده‌ي اسيدي [FeC(A.hyd)] و آنزيمي [FeC(E.hyd)] سنتز و ويژگي‌هاي شيميايي آنها با اسپكتروسكوپي IR و آناليز CHN انجام شد. سپس كارايي اين منابع آهن در مقايسه با FeEDDHA براي دو گياه لوبيا (استراتژي I) و ذرت (استراتژي II) در محيط آبكشت بررسي گرديد. كاربرد برخي از كي‌ليت‌هاي آلي اسيدهاي آمينه و كيتوسان به طور معني‌داري وزن خشك اندام هوايي گياهان را در مقايسه با Fe-EDDHA افزايش داد. بيشترين مقدار آهن در اندام هوايي گياهان ذرت و لوبيا در كاربرد كي‌ليت‌هاي Fe-Tyr، Fe-Met و [Fe-C(A.hyd)] مشاهده گرديد. كاربرد كي‌ليت‌هاي مورد مطالعه منجر به تجمع آهن در ريشه‌ها گرديد، ليكن بيشترين مقدار انتقال آهن به اندام‌هاي هوايي در گياهاني كه در معرض كي‌ليت‌هاي [Fe-C(A.hyd)] و Fe-Tyr بودند، اتفاق افتاد. بيش از 50 درصد آهن در كمپلكس با Fe-Tyr در گياه لوبيا و در كمپلكس با Fe-C(A.hyd) در ذرت و لوبيا از ريشه به اندام‌هاي هوايي انتقال يافتند. استفاده از كي‌ليت‌هاي آلي آهن در محيط رشد گياه فعاليت آنزيم فريك كيليت رداكتاز (FCR) برگ را در دو گياه لوبيا و ذرت در مقايسه با Fe-EDDHA افزايش داد. با اين‌حال ميانگين كلي فعاليت اين آنزيم در گياه لوبيا بيشتر از ذرت بود. نتايج به دست آمده نشان داد كه استفاده از برخي كي‌ليت‌هاي آلي آهن در محلول‌هاي غذايي در مقايسه با Fe-EDDHA مي‌تواند مقادير كافي از آهن را براي جذب گياه فراهم كند و همچنين رشد اندام هوايي و ريشه گياه لوبيا و ذرت را بهبود بخشد. بر طبق نتايج اين كي‌ليت‌ها مي‌توانند به عنوان يك جانشين براي فراهمي آهن به جاي Fe-EDDHA در محلول‌هاي غذايي به كار روند.