الگوهاي كاربردي جديد برآورد ميانگين دماي روزانه در نواحي مختلف اقليمي ايران

تأثير اقليم بر الگوهاي رفتاري تغييرات دما در روش هاي موجود مورد توجه قرار نگرفته است. با رسم دقيق منحني تغييرات روزانه ي دما در يك روز عادي نشان مي دهد كه توزيع اين متغير نرمال نيست و يك منحني چوله به راست است. بنابراين استفاده از ضرايب مساوي براي برآورد ميانگين دماي روزانه خطا دارد. اين مقاله الگوهاي جديدي را براي برآورد ميانگين دماي روزانه درسه ناحيه مختلف اقليمي ايران و ايستگاه‌هاي نمونه مربوطه ارائه داده است. به اين منظور خوشه بندي اقليمي كه مطابق آن كشور ايران به سه خوشه ساحلي، كوهستاني و بياباني و نيمه بياباني تقسيم شده، انتخاب و نمونه‌گيري سيستماتيك براي تعيين ايستگاه‌هاي منتخب صورت گرفت. سپس الگوي هاي رگرسيوني خطي پس از غربال و آماده سازي  بر داده ها برازش داده شد. نتايج ارائه شده وجود عرض از مبدأ را در تمام الگوها تأييد مي كند. كه دامنه آن براي سه خوشه و ايستگاه‌هاي نمونه از 1.735 تا 0.26 مي‌باشد. ضريب استاندارد شده (Beta) متغيرهاي پيشگو، بيانگر نابرابري وزن اين متغيرها در تمامي الگوها است. اين ضريب در الگوي برآورد ميانگين دماي روزانه خوشه ساحلي براي متغيرهاي دماي كمينه و بيشينه به ترتيب 48.2% و 51.8% مي‌باشد. اين مقادير نشان مي‌دهد دماي بيشينه نسبت به دماي كمينه حساس تر است. بيشترين تأثير دماي بيشينه با مقدار 63.1% در خوشه كوهستاني براي برآورد ميانگين دماي روزانه ديده مي‌شود. واسنجي و قياس الگوهاي ارائه شده در اين مقاله با الگوي مرسوم برآورد ميانگين دماي روزانه نشان از توانايي بالاي الگوهاي پيشنهادي در برآورد اين ميانگين دارد. ميانگين مربع خطا (MSE) معيار واسنجي و مقايسه الگوهاست. بيشترين اختلاف برآورد ميانگين دماي روزانه ميان الگوي مرسوم با الگوي ارائه شده براي خوشه كوهستاني بوده كه 24% مي‌باشد.