تحليل مشخصه‌هاي خشكسالي هواشناسي تحت تأثير تغيير اقليم با رويكرد كاپولا در استان فارس

كاهش بارش، رواناب و رطوبت خاك و افزايش درجه حرارت هوا و عمق سطح ايستابي نسبت به شرايط ميانگين دراز مدت نشانه وقوع خشكسالي است. هدف از اين پژوهش، بررسي خشكسالي هواشناسي با استفاده از شاخص بارش استاندارد شده (SPI) در شش ايستگاه هواشناسي سينوپتيك استان فارس تحت تأثير پديده تغيير اقليم با رويكرد تابع كاپولا در دوره آينده مي باشد. به اين منظور داده هاي بارش روزانه ايستگاه هاي مورد نظر در بازه زماني 15 (2018-2004) الي 33 (2018-1986) سال از سازمان هواشناسي كشور تهيه شدند. اين پژوهش در سه مرحله اجرا شد. مرحله اول: ريزمقياس نمايي خروجي هاي مدل بزرگ مقياس گردش عمومي جو (CanESM2) بر مبناي دو سناريوي حد واسط (RCP4.5) و بدبينانه (RCP8.5) با استفاده از مدل ريزمقياس نمايي آماري SDSM, ver. 4.2.9 در دوره 2020 تا 2050 ميلادي. مرحله دوم: محاسبه شاخص SPI و مشخصات خشكسالي در دوره پايه و دوره آينده (2050-2020) در محيط برنامه‌نويسي R. مرحله سوم ترسيم منحني هاي سختيمدتفراواني خشكسالي (SDF) با رويكرد كاپولا براي دوره پايه و آتي تحت سناريوهاي RCP4.5 و RCP8.5. نتايج نشان داد كه فراواني وقوع خشكسالي در استان فارس طي دوره 2020 تا 2050 در هر دو سناريو افزايش يافته كه در سناريوي RCP8.5، با افزايش مدت خشكسالي نيز همراه مي باشد. همچنين انتظار مي رود كه بارش در اين استان در دو سناريوي RCP4.5 و RCP8.5 به ترتيب به ميزان 2.8 درصد افزايش و 6.5 درصد كاهش يافته و به طبع آن شدت خشكسالي نسبت به دوره پايه در سناريو RCP8.5 افزايش يابد. انتظار مي رود كه مقدار بارش در ايستگاه شيراز تحت هر دوسناريو كاهش يابد. به همين ترتيب، انتظار مي رود مقدار بارش در ايستگاه بوانات در سناريوهاي RCP4.5 و RCP8.5 به ترتيب افزايش و كاهش يابد. براي ايستگاه شيراز مدت يك رويداد خشكسالي با ميزان سختي 2 و دوره بازگشت 5 سال، در دوره هاي پايه و آتي تحت دو سناريو RCP4.5 و RCP8.5 به ترتيب 5.25، 5.5 و 6 ماه به دست آمد. اين ميزان براي ايستگاه بوانات به ترتيب 4، 3.5 و 5 ماه برآورد شد كه انتظار كاهش بارش در هر دو سناريو در ايستگاه شيراز و افزايش و كاهش بارش به ترتيب تحت سناريوهاي RCP4.5 و RCP8.5 در ايستگاه بوانات مي رود.