توسعه مفهوم نظريه بازدارندگي در فضاي سايبري كشور بر اساس اسناد بالادستي و رويكردهاي موجود

جلوگيري از آسيب در فضاي سايبري شامل فرآيند‌هاي پيچيده‌اي از قبيل تهديد، مجازات، عدم پذيرش، گرفتاري و هنجارها است. هدف اين مقاله، روشن كردن برخي از اين ابعاد مفهومي و خط‌مشي استفاده از نظريه بازدارندگي در قلمروي سايبري جمهوري اسلامي ايران است. فرمول‌بندي راهبرد كارآمدي در عرصه سايبر، نياز به شناخت عميق‌تر ابعاد مختلف بازدارندگي و جلوگيري در دامنه سايبر دارد. تدوين نظريه پايه بازدارندگي در برابر تهديدات سايبري دشمن در فضاي سايبري كشور مستلزم شناخت دقيق حوزه آفندي و پدافندي و تدوين راهبردهايي بر اساس نظريه پايه بازدارندگي در فضاي سايبري است كه متأسفانه مورد غفلت واقع‌ شده است. مسئله ما در اين پژوهش فقدان نظريه مدون براي ايجاد بازدارندگي در فضاي سايبري كشور، در رويارويي با تهديدات سايبري و به‌تبع آن شناخت الزامات بازدارندگي در فضاي مجازي كشور بر اساس اسناد بالادستي و رويكردهاي موجود است به شكلي كه در برابر تهديدات دشمن مقاوم، مستحكم و باقابليت تداوم كاركرد‌ها و درعين‌حال بتواند به تهديدات دشمن پاسخ پشيمان كننده بدهد. ايجاد و استفاده از همه ظرفيت‌هاي سايبري (انساني و فني) به‌منظور آمادگي براي تطابق و تاب‌آوري (انعطاف‌پذيري) در شرايط متغير و پوياي سايبري يك ضرورت غيرقابل‌انكار است كه ضمن پايداري و تسلط حاكميتي موجب حفظ و افزايش منافع و اهداف ملي خواهد شد. اين موضوع بايستي به‌عنوان يك ارزش اساسي و ملي در نظريه بازدارندگي موردتوجه باشد. در شرايط عدم قطعيت و همچنين پويايي فضاي سايبري و تهديدات آن، به‌منظور جلوگيري از شكست بازدارندگي با توجه به چالش شناخت منبع تهديد، به نظر مي‌رسد كه نظريه تكاملي براي به‌دست آوردن راهبردهاي مطلوب، ارجح و پايدار، بروز رساني و ترميم مداوم آن است. در اين پژوهش بر اساس نظر خبرگان ارتباطات و فناوري اطلاعات و پدافند غيرعامل در دانشگاه و دستگاه‌هاي اجرايي، مطلوبيت‌هاي راهبردي بازدارندگي سايبري ( چشم‌انداز، اهداف كلان، ارزش‌هاي اساسي حاكم، اصول، الزامات در اسناد بالادستي) احصا و در جلسات خبرگي به تأييد آنان رسيد.