نظريه اخلاقي و اثربخشي تربيتي

حلقه مفقوده در نظريه‌هاي اخلاق هنجاري، بررسي ميزان تأثيرگذاري حقيقي آنها بر تربيت اخلاقي افراد و جوامع است. نظريه هاي اخلاقي موجود را مي‌توان به نظريه‌هاي فعل مبنا، فاعل مبنا، نظريه‌هاي تركيبي و دو كانوني تقسيم كرد. هر يك از اين نظريه‌ها نسبت به مسئله تربيت اخلاقي كاستي‌هايي دارند كه برخي مثل فعل مبنايان، به حقوق بيشتر نزديك هستند تا اخلاق. نظريه‌هاي فاعل مبنا و تركيبي و دو كانوني هم با وجود توجهاتي به مسئله تربيت، كارايي لازم را در اين خصوص ندارند. در دين اسلام با مفهوم ايمان مي‌توان به نظريه اخلاقي‌اي دست يافت كه علاوه بر برخورداري از ژرف‌انديشي و توجه لازم به رفتار، نيت، منش و صفات اخلاقي از جامعيت لازم و توجه كامل به رشد اخلاقي برخوردار باشد. نگرش توحيدي اسلام حد نصابي را هم در ابعاد معرفتي، منشي و رفتاري دارد كه بدون تحقق آن ارزش اخلاقي ايجاد نمي‌شود.