تبيين گونه‌هاي تعصب ممدوح و مذموم در كلام امام علي(ع)

اگرچه تصور عده‌اي اين است كه »تعصب « از رذايل اخلاقي است، اما در آموزه‌هاي ديني از آن با دو كاركرد مثبت و منفي يادشده و تعصبِ به‌جا، مورد تمجيد قرارگرفته و از فضائل اخلاقي دانسته شده است. به‌دليل اهميت صفات اخلاقي و تبيين كاركرد آنها، در اين پژوهش تلاش شده با مراجعه به نصوص ديني، ماهيت صفت »تعصب « و گونه‌هاي آن، شناسايي و تبيين شود. به همين جهت با استفاده از روش »تحليل محتوا « و تكنيك »تحليل مضامين كيفي « به مطالعه يكي از مهم‌ترين و طولاني‌ترين خطبه‌هاي امام علي × موسوم به »خطبه قاصعه « پرداخته و گزاره‌هاي مرتبط با موضوع »تعصب « استخراج و تحليل شده است. يافته‌ها نشان مي‌دهد امام علي × در خطبه قاصعه، به‌صورت مفصل به مسئله تعصب و گونه‌هاي آن پرداخته و نقش اين صفت در رشد يا سقوط آدمي را تبيين نموده‌اند. درنهايت، اين مقاله كوشيده است با مبنا قرار دادن كلام ايشان، تصوير كاملي از مقوله »تعصب « ارائه دهد.