تقرير نظريه سلبي اخلاق در حكمت صدرايي

اين مقاله با تحليل موضوع فنا به عنوان غايت كنش اخلاقي، به تقريري نوين از نظام اخلاقِ عرفاني ـ صدرايي توجه دارد. انسان براي ايصال به سعادت غايي خود ناگزير است كه مدارج هستي خويش را معدوم سازد: عدم قالب و عدم نفس و عدم روح. اين گامها كه به ترتيب معادل با مرگ طبيعي و اِنعدام نفس انساني و فنا در توحيد الهي هستند، ضمن هم‌خواني با مباني تشكيكي ـ وجودشناختي حكمت متعاليه، با پاسخ به اين پرسش كه »در خوانش سلبي از ماهيت اخلاق، نقش فعل اخلاقي چيست؟ «، امكان ارائه يك نظريه اخلاق‌شناسانه سلبي را فراهم مي‌كنند. بر اين قرار، مسيرِ تخلّق از پي سفر انسان به عالم اله آغاز مي‌شود و پس از محوِ ماسوي الله پايان مي‌يابد. با التفات به تمايز اخلاق دنيوي و اخروي و در عين توجه به حديث قرب نوافل و فرائض، امتياز اين نظريه سلبي در تشخيص ماهيت اخلاق اسلامي نمايان مي‌شود.