اثر عصاره‌ي روغني سياه‌دانه روي لپتين و آديپونكتين سرم در بيماران مبتلا به ديابت نوع 2: كارآزمايي باليني كنترل‌دار دو سو كور

Effect of Nigella Sativa Oil Extract on Leptin and Adiponectin in Type 2 Diabetic Patients: A Randomized, Double Blind, Placebo controlled Clinical Trial

هدف: اثرات داروهاي گياهي در كنترل بيماري­هاي مزمن مانند ديابت در دست بررسي است. يكي از داروهاي گياهي كه اخيرا در كنترل ديابت مورد توجه قرار گرفته است سياه­دانه است. مكانيسم اثر سياه­دانه در كنترل ديابت چندان مشخص نيست. يكي از مكانيسم­هاي مرتبط با ديابت نوع 2 كه منجر به بهبود مقاومت به انسولين مي­شود افزايش غلظت آديپونكتين و كاهش غلظت لپتين سرم است، ولي مطالعات محدودي اثر روغني سياه­ دانه را بر روي غلظت لپتين و آديپونكتين مورد بررسي قرار داده ­اند. هدف از اين مطالعه كارآزمايي باليني كنترل ­دار دو سوكور تصادفي بررسي اثر عصاره روغني سياه­دانه بر غلظت لپتين و آديپونكتين سرم در بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 مي ­باشد. روش كار: در اين مطالعه كارآزمايي باليني، چهل و سه بيمار مبتلا به ديابت نوع 2 با سن 30 تا 55 سال (20 زن، سن 6/3±53/7 سال) به طور تصادفي به دو گروه مداخله (23 نفر) و گروه كنترل (20 نفر) تقسيم شدند. گروه مداخله روزانه 2 كپسول (500 ميلي­ گرم عصاره روغني سياه­ دانه) و گروه كنترل روزانه دو كپسول (500 ميلي­ گرم دارونما) را به مدت 8 هفته مصرف كردند. غلظت لپتين و آديپونكتين در ابتداي مطالعه و پس از 8 هفته اندازه­ گيري شد. براي محاسبه تغييرات غلظت لپتين و آديپونكتين سرم، از مقادير پايان مطالعه و ابتداي مطالعه استفاده شد و مقادير ابتداي و پايان مطالعه با استفاده از آزمون زوجي t آناليز شد. نتايج: عصاره روغني سياه­دانه به طور معني­داري در گروه مداخله (مقادير پايه 0/6±7/3، پس از مداخله 0/3±5/2، 0/055>P) در مقايسه با گروه كنترل (مقادير پايه 0/9±7/6، پس از مداخله 0/9± 7/8، 0/41>P) كاهش يافت. هيچ تغييري در غلظت آديپونكتين پس از مصرف دارونما يا عصاره روغني سياه ­دانه مشاهده نشد. بحث و نتيجه­ گيري: به نظر مي­ رسد كه عصاره روغني سياه­ دانه سبب كاهش غلظت لپتين سرم در بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 مي ­شود ولي تاثير معني ­داري بر غلظت آديپونكتين سرم بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 ندارد. شماره ثبت كارآزمايي باليني: IRCT201307221640N13

Background: The effects of herbal medicine in management of chronic diseases, such as diabetes, are under investigation. One of the most recent herbal medicine for the management of diabetes is nigella Sativa. The mechanism of the effect of nigella Sativa on diabetes is not clear. One of the mechanisms that improves insulin resistance among type 2 diabetes is an increase in adiponectin concentration and a decrease in serum leptin concentration, but only a few studies have examined the effect of nigella Sativa on leptin and adiponectin concentrations. The aim of the present doubleblind randomized controlled clinical trial was to investigate the effect of nigella Sativa oil extract on serum leptin and adiponectin concentrations in patients with type 2 diabetes mellitus. Materials and methods: A total of 43 type 2 diabetic patients, aged 55-30 years (20 women, age: 6.3±53.7 years), were randomly assigned to intervention (n=23) and control (n=20) groups. Intervention group took 2 capsules (500 mg extract of black seed oil) per day, while control group took 2 capsules (500 mg, placebo) both for 8 weeks. Leptin and adiponectin concentrations were measured at baseline and again after the -8week intervention. To calculate changes in leptin and adiponectin, baseline and end-of-intervention values were used to compare baseline and end-ofintervention values in each group using paired t-test. Results: Extract of black seed oil significantly decreased leptin concentrations in the intervention group (baseline 0.6±7.3; after intervention 0.3 ± 5.2, p < 0.005) compared to the control group (baseline 0.9 ± 7.6, after intervention 0.9 ± 7.8, p=0.41). There was no significant change in adiponectin concentrations after both Nigella Sativa Oil Extract and placebo consumption. Conclusion: It seems that Nigella Sativa Oil Extract reduces serum leptin concentrations in type 2 diabetic patients; however, no significant effect on adiponectin concentrations was found.