بررسي انتقادي به كارگيري اصطلاح تعزيرات منصوص شرعي در قانون مجازات اسلامي

Critical review of the use of the term Islamic punishments

پس از ورود اصطلاح تعزيرات منصوص شرعي در قانون مجازات اسلامي 1392، ابهاماتي براي حقوقدانان و قضات رخ داد و با توجه به عدم تعريف اين اصطلاح از سوي قانونگذار، بحث ها و مناقشاتي بروز پيدا كرد. از اين روي بررسي پشتوانه فقهي اين اصطلاح و تبيين صحت يا عدم صحت به كارگيري چنين اصطلاحي از اهميت بسزايي برخوردار است. بنابراين سوال اصلي پژوهش آن است كه «آيا كاربرد «تعزيرات منصوص شرعي» براي مجازات برخي جرائم، كاربردي صحيح است يا خير؟» فرضيه پژوهش آن است كه تعيين مقدار مجازات تعزيري براي برخي جرائم در روايات از باب حكم حكومتي بوده است و نبايد اين چنين تصور شود كه اين تعزيرات غير قابل تغيير بوده و لذا نام گذاري تعزيرات منصوص شرعي بر اين نوع تعزيرات صحيح نيست. يافته پژوهش آن است كه با توجه به اختلاف نظر فقها در موارد تعزيرات منصوص شرعي، ارجاع قانون به يك نهاد مورد اختلاف، وحدت رويه قضايي را دچار مشكل مي‌كند زيرا مشخص نيست قاضي در صدور راي بايد به كدام يك از فتاواي مختلف استناد نمايند.

After the entry of the term "Sharia law" in the Islamic Penal Code of 1392, There were ambiguities for lawyers and judgesAnd due to the lack of definition of this term by the legislator, discussions and controversyquestions in this study are whether Ertekaz has a role in deducing legal- jurisprudence law or not, and whether the mujtahid necessarily pays attention to the Ertekaz in common law or not. The hypothesis of this research is in view of the fact that the saint legislator speaks to the people as a law maker to guide them and also he considers their perceptions (Ertekazat) and if he does not accept that, he explicitly proclaims to prevent them from being deviated. The great jurists have repeatedly relied on this rule in the interpretation of religious texts, and they have deduced the religious judgment from this point of view. The researchers in this study tried to revive the magnificent capacities of Ertekaz through presenting its comprehensive definition and explaining its aspects. The findings of this study showed that the law of Ertekaz had effects on interpreting the religious texts, providing some law, and preventing long discussions on the principles of Islamic jurisprudence.