ارائه چهارچوبي براي پشتيباني كتابخانه‌هاي عمومي ايران از يادگيري مادام‌العمر و اعتباريابي آن

هدف: پژوهش حاضر در راستاي چگونگي پشتيباني كتابخانه‌هاي عمومي ايران از يادگيري مادام العمر به ارائۀ چهارچوبي متشكل از چشم ‌انداز، مأموريت، ارزش ‌ها، و راهبردها، و همچنين اعتباريابي آن مي‌پردازد. روش: روش پژوهش مورداستفاده در اين مطالعه از نوع پژوهش تركيبي بود. بدين منظور، در ابتدا از تحليل محتواي استقرايي به‌منظور ارائۀ چهارچوبي براي پشتيباني كتابخانه‌هاي عمومي ايران از يادگيري مادام‌العمر استفاده شد. جامعۀ اين بخش پژوهش شامل كليۀ مقالات مرتبط نمايه‌شده در سال هاي 1980 تا 2019 در پايگاه‌هاي اطلاعاتي مختلف، و همچنين اسناد، برنامه هاي راهبردي، و وبگاه كتابخانه‌ هاي عمومي كشورهاي مختلف دنيا بود كه 71 منبع به ‌صورت هدفمند انتخاب و مورد تحليل قرار گرفت. در بخش دوم پژوهش، براي اعتباريابي چهارچوب پيشنهادي از روش تحقيق پيمايش اينترنتي استفاده شد. جامعۀ آماري اين بخش، شامل كليۀ متخصصان حوزۀ علوم تربيتي و علم اطلاعات و دانش‌ شناسي مي‌شد كه داراي تجارب علمي يا حرفه‌اي مرتبط بودند. از اين جامعۀ آماري، 18 نفر ‌به‌شكل هدفمند به ‌عنوان نمونۀ پژوهش انتخاب شدند. براي گردآوري داده ‌ها، از پرسش‌نامۀ ارزيابي محقق‌ساخته استفاده شد. روايي پرسش‌نامۀ ارزيابي با استفاده از نظرِ پنج متخصص اين حوزه بررسي و تأييد شد. همچنين، به‌منظور تعيين پايايي پرسش‌نامه از روش توافق بين ارزيابان استفاده شد كه مقدار آن 0.86 محاسبه شد. داده ‌هاي گردآوري‌شده با استفاده از ميانه و آزمون علامت تجزيه‌وتحليل شدند. يافته‌ها: با بهره‌گيري از يافته‌هاي حاصل از تجارب جهاني و با در نظر گرفتن چشم‌انداز كتابخانۀ عمومي ايران، چهارچوبي متشكل از چشم‌ انداز، مأموريت، ارزش ‌ها، و راهبردها براي پشتيباني كتابخانه‌هاي عمومي ايران از يادگيري مادام ‌العمر ارائه شد. در نهايت، نتايج ارزيابي متخصصان نشان داد كه چهارچوب پيشنهادي جامع و كامل بوده و براي تحقق يادگيري مادام العمر در كتابخانه ‌هاي عمومي ايران مناسب است. اصالت/ارزش: با وجودِ تأكيد اسناد بالادستي بر نقش كتابخانه‌هاي عمومي در تحقق يادگيري مادام‌العمر، راهنماي عملي براي پشتيباني كتابخانه‌هاي عمومي ايران از يادگيري مادام‌العمر وجود ندارد؛ لذا پژوهش حاضر با ارائۀ چهارچوبي به رفع خلأ موجود مي‌پردازد. چهارچوب حاصل از اين پژوهش مي‌تواند به كتابخانه‌ هاي عمومي ايران كمك كند تا به سهم خود نقش مؤثرتري در ساختن جامعۀ يادگيرندگان مادام ‌العمر ايفا كنند.