گونه‌شناسي الگوهاي معاصر مسكن روستايي و ارتباط آن با اقليم (مطالعه موردي: روستاي كَنگ مشهد)

امروزه شناخت معماري مسكن روستاها حائز اهميت مي باشد، زيرا الگوهاي فضايي معماري آنها در تعامل با اقليم و محيط شكل گرفته و داراي رابطه تنگاتنگي با خصوصيات فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي ساكنين خود مي باشند. اين مطالعه در نظر دارد، به بررسي مسكن روستاي كَنگ واقع در شهر مشهد، به عنوان يك مجموعه آميخته با طبيعت بپردازد، زيرا تفاوت در خرده اقليم هاي اين منطقه سبب به وجود آمدن گونه هاي مختلف مسكن شده است كه داراي ساختار ارزشمند معماري در بهينه سازي انرژي نيز مي باشند. روش مطالعه اين مقاله به صورت كيفي بوده و اطلاعات بر اساس نظريه اي برخاسته از داده ها، مطالعه موردي و اسنادي، مصاحبه و مشاهده به دست آمده است. بدين لحاظ اين مقاله عوامل متعددي چون اقليم، مصالح و فنون ساخت و ... را كه موجب به وجود آمدن اين نوع معماري شده است، مورد بررسي قرار مي دهد. نتايج تحقيق نشان مي دهد پنج گونه مختلف با توجه به اقليم سرد منطقه در بافت خانه ها وجود دارد كه منتج از تأثير الگوهاي معمارانه سازگار با معيارهاي اقليمي محيطي مي باشند و يكي از مهمترين عوامل تأثيرگذار بر الگوي مسكن، فضاي حياط است كه در پنج الگوي متفاوت ساختاري حياط سرپوشيده، حياط مستقل (باز نيمه باز)، حياط بام (پلكاني)، حياط مشترك، بدون حياط نمايان گرديده است. هم چنين از مشابهت ساختاري خانه ها و نحوه عملكرد عناصر معماري به كار رفته در آنها مي توان نتيجه گرفت كه اصول ثابت سامانه هاي حرارتي به كمك بهره گيري از انرژي طبيعي و خورشيدي براي تأمين آسايش حرارتي، بسيار مؤثر بوده اند.