گونه شناسي نظام مديريت شهري در ايران، روند تحولات و چشم انداز اصلاحات

بيش از يكصد سال از شكل‌گيري و استقرار نظام مدرن مديريت محلي/ شهري در ايران مي‌گذرد. در طول اين مدت، نظام مديريت شهري تحولات مهمي را از نظر رهبري سياسي و اجرايي در سطح محلي از سر گذرانده است. هدف اين مقاله، بررسي گونه‌شناختي نظام مديريت شهري در ايران و تغييرات آن با رويكرد نهادگرايي تاريخي و كنشگرمدار است. مطابق با اين رويكرد، سه دوره اصلي در تاسيس و تحول نظام مديريت محلي در ايران قابل تشخيص است. در هر يك از اين دوره‌ها اشكال مختلفي از توزيع قدرت ميان سطوح مركزي و محلي حكومت از يك سو و همچنين روابط ميان اركان قانون‌گذاري و اجرايي مشاهده مي‌شود. تحليل روابط ميان كنشگران اصلي قدرت در سطوح مركزي و محلي نشان‌دهنده ويژگي‌هاي عمومي نظام مديريت محلي در هر دوره است. نتايج بررسي نشان مي‌دهد نظام مديريت شهري در ايران از منظر گونه‌شناسي نهادگرايانه به مدل صلاحيت دوتايي، مدل تقليل يافته وظايف يكدست و مدل اختلاط‌گرا شبيه است. همچنين تحليل ساختار و روابط قدرت حاكي از ثبات نسبي در روابط افقي و نوسان فراوان در روابط عمودي قدرت، مداخله گسترده دولت مركزي در امور محلي و فقدان عزم سياسي در تمركززدايي قدرت در اداره امور محلي است.