گەشتێكي قەسيدە هەمزييە عەرەبييەكەي نالي

فاقد عنوان لاتين

ئەحمەدي كوڕي موحەممەدي حەزراوي كە هاوچەرخي نالي بووە، لە كتيبي نزهة الفكردا باسي ئەوە دەكات كە «مەلا خزري ئەفەندي نالي كوردي»، لە ساڵي هەزار و دووسەد و هەشتا و بڕێكي كۆچيدا چووە بۆ مەككە و لەوێ نيشتەجێ بووه. هەروەها ئاماژە بەوە دەكات كە نالي لەو كاتەدا بە تەمەن بووە و پلەي زانياريشي ئەوەندە بەرز بووە كە لە كۆڕي ئەميري مەككەدا شاني داوە لە شاني زاناياني ئەو چەرخە. حەزراوي قەسيدەيێكي عەرەبي 116 بەيتي لە نالي ئەهێنێت كە لە ستايشي ئەميري مەككە عەبدوڵڵاي كوڕي عەوندايە. بە تێفكرين و ڕامان لەم قەسيدەدا و هەروەها بەراوردكردنێكيشي لەگەل چەند شيعرێكي ديوانە كوردييەكەي ناليدا هەندێك زانياري بەنرخمان لە بارەي ساڵاني كۆتايي ژياني نالييەوە بۆ دەردەكەوێ؛ بەتايبەت كە ئێستا بە يارمەتيي چەند بەڵگەنامەي سەردەمي عوسماني ئەزانين كە نالي كەي و لە كوێ مردووە. نووسەري ئەم باسە كە شەرۆڤەيێكي فارسيشي لەم قەسيدە كردووە، بۆ وەدەرخستني چەند توێژێك لە دۆخي دەرووني و ژياني ‌غەريبانەي نالي، سەرنجێكي ئەم شيعرە دوور و درێژەي نالي ئەدات. هەر تەنها بە خوێندنەوەي ئەم پەسنەي ناليدا بۆمان دەر ئەكەوێت كە نالي ساتەوەختێك بۆ بەجێ هێشتني مەككە دوودڵ بووە و ئەگەرچي دڵي كەڵكەڵەي شارەزوور و هەندێ شوێني تريشي كردووە، بەڵام لە ئەنجامدا دڵي نەهاتووە وڵاتي حيجاز بەجێ بهێڵێت. هەرچەند كە دوايي تەنگيان پێ هەڵچنيوە و وەكوو لە ديوانە كوردييەكەشدا بۆمان دياري ئەدات، مەككەي بەجێ هێشتووە و ئەستەمبوڵ گرساوەتەوە و هەر لەوێش كۆچي دوايي كردووە.

Contemporary Nali's Ahmad bin Mohammed Jadrawi said in the book of Najwa al-Fikr that Mullah Khazr Afandi Nali had come to Mecca in the year one and two and a half. Hadrawi quotes a 116-bit Arabic script from Nalin, which is written by Emir Mecca Abdullah bin Aoun. Reflecting on this story, and comparing it with some of the stories of the Nuri Court, one can gain valuable insights into the last years of Nali's life; Has found. The author of this article, who also wrote a Persian commentary on the story, has briefly explored the story in order to discover layers of Null's mental state and his life abroad. Only by reading this eulogy does Nalin find that the poet hesitated for a while to leave Mecca and asked to move to his birthplace or elsewhere, but in the end he was not satisfied with leaving Hijaz. However, a few years after writing this story for reasons that can be traced back to his Kurdish court, he traveled to Istanbul and immigrated to Istanbul and died there.