عنوان مقاله :
ارزيابي فون پشه‌هاي خاكي در كانون بومي ليشمانيوز پوستي در شهرستان دزفول سال 1397
عنوان به زبان ديگر :
Sandfly Fauna in an Endemic Focus for Cutaneous Leishmaniasis in Dezful District, Iran (2018-2019)
پديد آورندگان :
شفيعي, اكرم دانشگاه علوم پزشكي اصفهان - دانشكدهي پزشكي - گروه انگلشناسي و قارچشناسي , مريدنيا, عباس دانشگاه علوم پزشكي دزفول - دانشكدهي پزشكي - گروه ايمنيشناسي , يوسفي, حسينعلي دانشگاه علوم پزشكي اصفهان - دانشكدهي پزشكي - گروه انگلشناسي و قارچشناسي , محبي, ليلا - دانشگاه آزاد اسلامي واحد سمنان - دانشكده علوم پزشكي - گروه مديريت خدمات بهداشتي درماني , پسته‌چيان، نادر دانشگاه علوم پزشكي اصفهان - دانشكدهي پزشكي - گروه انگلشناسي و قارچشناسي
كليدواژه :
ايران , دزفول , Phlebotomus , ليشمانيوز جلدي , پشه خاكي
چكيده فارسي :
مقدمه: ليشمانيازيس، يكي از مهم‌ترين بيماري‌هاي ناقل‌زاد مشترك بين انسان و حيوان است كه توسط گونه‌هاي پشه‌ي خاكي به انسان انتقال مي‌يابد. ليشمانيازيس جلدي، در بيشتر مناطق ايران به عنوان مشكل بهداشتي مهمي مطرح مي‌باشد. مطالعه‌ي حاضر، براي شناسايي گونه‌هاي پشه خاكي در شهرستان دزفول انجام شد.
روش‌ها: پشه خاكي‌ها، با استفاده از تله‌ي چسبان از مكان‌هاي داخلي و خارجي از بخش‌هاي مختلف شهرستان دزفول در سال 1397 صيد شدند. همه‌ي پشه خاكي‌هاي صيد شده، با استفاده از كليدهاي شناسايي معتبر، بر اساس صفات ريخت‌شناسي خارجي و داخلي از سر و اندام تناسلي هر دو جنس نر و ماده شناسايي و تعيين گونه شدند.
يافته‌ها: در اين مطالعه، در مجموع 2132 پشه خاكي جمع‌آوري شد. به طور كلي، 8 گونه پشه خاكي از خانواده‌ي Psycodidae و زيرخانواده‌ي Phlebotominae شناسايي شد كه Phlebotomus papatasi با 46 درصد به عنوان گونه‌ي غالب و Sergentomyia squamipleuris با 1 درصد به عنوان گونه‌ي مغلوب منطقه شناسايي شدند. Phlebotomus papatasi، گونه‌ي غالب در اماكن داخلي با 67/27 درصد پشه‌ي صيد شده و Sergentomyia tiberiadis گونه‌ي غالب در اماكن خارجي با 43/21 درصد پشه‌ي صيد شده گزارش گرديد. اوج فعاليت پشه خاكي‌ها در ماه‌هاي مرداد، شهريور و مهر بود.
نتيجه‌گيري: در شهرستان دزفول با توجه به شرايط اقليمي مناسب، تعداد و تنوع گونه‌هاي پشه خاكي زياد است. پشه خاكي Phlebotomus papatasi، به عنوان گونه‌ي غالب، ناقل اصلي بيماري ليشمانيوز جلدي در اين منطقه مي‌باشد
چكيده لاتين :
Background: Leishmaniasis is one of the most important vector-born zoonosis diseases that transmits to human
by sandfly species. Cutaneous leishmaniasis is one of the most important public health problems in majority
areas of Iran. The current study was carried out to identify species of sand flies in Dezful District, Khuzestan
Province, Iran.
Methods: Sandfly specimens were collected by using sticky traps from indoors and outdoors of different parts of
Dezful City during the years 2018-2019. All sandflies were identified by valid identification keys based on
external and internal morphological characters of the head and genitalia of both males and females.
Findings: 2132 sandflies were collected. 8 species of sandflies from the Psychodidae family and the
Phlebotomine subfamily were identified. Phlebotomus papatasi (46%) was the dominant species and
Sergentomia squamiplaris (1%) was the non-dominant species in the area. Phlebotomus papatasi with 27.67% of
mosquitoes caught as the dominant species indoors, and Sergentomia tibriadis was the dominant species in
outdoors with 21.43% of mosquitoes caught. The peak activity of sandflies was in August, September, and October.
Conclusion: Due to the suitable climate, prevalence and species diversity of sanflies in Dezful is high.
Phlebotomus papatasi sandfly is as the dominant vector species of cutaneous leishmaniasis in this region.
Keywords: Sand flies; Leishmaniasis, Cutaneous; Phlebotomus, Insect vectors
عنوان نشريه :
مجله دانشكده پزشكي اصفهان
