شيكاريي پێگەي ديواني نالي وەك ئوستوورەدەق لە چاند و ئەدەبي كورديدا

A Survey on the Status of Nali’s Poetry as Mytho-text in Kurdish Literature

ئوستوورە­دەق بە دەق يان دەقگەلێك دەوترێ كە لە ئاستي چاندي نەتەوەيەكدا دەورێكي سەرەكي و پێكهاتەيي دەبينن. ئەم تاقمە دەقانە، وەكوو ئوستوورە و سەرنموونە دەنوێنەوە و بە وتەي هەيديگەر جيهانێكي نوێ بنيات ئەنێن كە پەردە لە حيجابي بوون و ڕاستي لائەدەن. كراوەيي و هەڵكراوەيي ئەم دەقانە ئەبێتە هۆي درێژەداربووني چاند و بەرگري لە هەڵوەشاندنەوەي. ئەم دەقانە بە سەرنج­دان بە پێوەندييە نێواندەقييەكان لە ڕێگەي كارتێكردن بەسەر دەقەكاني پاش خۆيانەوە، فرەئەكەن و وەكوو ئوستوورەيەك هەميشە لەم كاريگەري و كارتێكەرييەوە وەكوو ڕێگەچرايەك بۆ مەيداني چاند ئەمێننەوە. ئەم وتارە دەيەوێ لە ڕێگەي باڵادەقيێتي ژێرار ژێنێت، بيرداڕێژي فەرەنسي، بە ديواني نالي­دا وەكوو ئوستوورەدەقێك بچێتەوە. بە گوێرەي ميتۆدێ كە بژێردراوە، پێگەي ديواني نالي لە نێو ئەدەبياتي كورديدا هەڵدەسەنگێنرێ و لە ئاكامدا ئەوە ئەسەلمێنرێ كە ديواني نالي دەوري ئوستوورەدەقێكي زۆر گرينگي بينيوە و ئێستاش بەسەر ئەدەبي كوردييەوە كاريگەرييەكي بەرچاوي هەيە.

A mytho-text refers to a text or texts that play a fundamental and structural role in the culture of a nation. These texts are demonstrated as myths and prototypes and, in Heidegger’s words- create a new world and take on the veil of existence and truth. The openness and directness of these texts lead to cultural continuation and prevent cultural ruptures. These texts will be replicated intertextually by influencing the texts written after them; affecting and being affected, as a myth, they will always remain as a guide in the realm of culture. This paper seeks to study Nali’s Divan as a mythotext based on the French theorist, Gerard Genette’s transtextuality. Following the selected method, first, the status of Nali’s Divan is studied in Kurdish literature and finally, it is proven that his Divan being a mythotext has a very important role and a great impact on Kurdish literature.