تجزيه و تحليل مفهوم انقلاب در گفتمان ماركسيستي ايران معاصر

An Analysis of the Concept of Revolution in Contemporary Iran's Marxist Discourse

هدف پژوهش حاضر بررسي مفهوم انقلاب در انديشه ماركسيست‌هاي ايراني است. فرضيه پژوهش اين است كه نيروهاي ماركسيست ايراني براساس آموزه‌هاي ماركسيستي به فهم مفهوم انقلاب مبادرت كرده‌اند. روش پژوهش توصيفي - تحليلي بوده و نتايج حاكي از آن است كه انقلاب به معناي دگرگون ساختن نظم سياسي و كسب قدرت فهم مي‌شود، كنشي كه كلّيت نهادهاي گذشته و وابسته به نظم سابق را فرو مي‌ريزد و نظمي نويني جايگزين مناسبات قديم مي‌كند. از نگاه ماركسيست‌هاي ايراني، مفهوم انقلاب در گرو انديشه‌هاي هراكليت، ماركس و لنين صورت‌بندي مي‌شود. فهم جريان ماركسيست از مفهوم انقلاب به دليل تفاوت ريشه‌هاي فكري‌اش با فهم ساير كنشگران سياسي از مفهوم انقلاب بسيار متفاوت است. نقطه افتراق انديشه‌هاي ماركسيستي در دهه 40 و 50 شمسي در مقايسه با اسلام‌گرايان انقلابي را مي‌توان در فهم آنان از مفهوم انقلاب و با توجه به مباني متفاوت هر كدام از دو جريان فهم كرد.

The purpose of the present study is to analyze the concept of revolution in the ideas of Iranian Marxists. The hypothesis of this research is that Iranian Marxist forces have interpreted revolution based on Marxist instructions. The method of study is descriptive analysis and the results indicate that the concept of revolution is perceived as the transformation of political order and power acquisition such that the foundation of the former establishment falls down to be replaced with a new system instead of the old one. From the perspective of Iranian Marxists, the notion of revolution is comprehended based on the ideas of Heraclitus, Marx, and Lenin. The perception of Marxist movement from the concept of revolution is so different from the interpretation of other political activists in Iran due to their intellectual discrepancies. The distinction between Marxist ideas and revolutionary Islamists in 1340s and 1350s can be interpreted in terms of their perception of the notion of revolution and their different tenets of thinking.