بررسي روابط گروه بريكس و سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران

An Investigation of the Relationship between the BRICS and Foreign Policy of the Islamic Republic of Iran

هدف پژوهش حاضر تبيين روابط بريكس و اعضاي آن با جمهوري اسلامي ايران است. پژوهش بر اين فرض استوار است كه روابط گروه بريكس با جمهوري اسلامي، در چارچوب روابط ايران با اعضاي آن تعريف مي‌شود. روش تحقيق توصيفي - تحليلي بوده و نتايج حاكي از آن است كه به نظر نمي‌رسد كه گروه بريكس، علي‌رغم اينكه با يك‌جانبه‌گرايي ايالات متحده مخالف است، منابع كافي داشته باشد و يا بتواند اثرات تحريم‌هاي آمريكا بر ايران را تا حد مورد انتظار ايران كاهش دهد. در ميان كشورهاي بريكس، روسيه به طور غيرمستقيم از تحريم‌هاي ايران سود مي‌برد و ناتواني ايران در توليد بيشتر گاز طبيعي و ناتواني مالي و فناوري ايران در تكميل پروژه‌هاي انرژي در آينده نزديك، باعث ايجاد بازار منطقه‌اي و جهاني به نفع روسيه و به ضرر ايران خواهد شد. از طرف ديگر اعضاي بريكس، برنامه‌هاي بلندمدتي براي جلوگيري از يك‌جانبه‌گرايي امريكا دارند و اين در حالي است كه روابط سياسي - اقتصادي خود را با امريكا قطع نكرده‌ و ساختار نظام بين‌الملل را به چالش نكشيده‌اند. كما اينكه براساس رهيافت سازه‌انگاري، براي كسب منفعت بيشتر كشورها در نظام بين‌الملل، بايد هنجارهاي اين ساختار را كارگزاران، رعايت كنند؛ چه اينكه سازه‌انگاران بر اين اعتقادند كه سياست خارجي كشورها و نزديكي روابط آنها در ساختار بين‌الملل، بنا به شباهت رويه‌اي كه پيش گرفته‌اند، شكلي جدي مي‌گيرد. روشن است كه اعضاي بريكس، اين مهم را در خاطر دارند و به همين علت، حاضر به جنگ ايدئولوژيك با امريكا در ساختار بين‌الملل نخواهند شد. از اين جهت نمي‌توان تاثيراتي ماورائي و آرماني در خصوص بريكس بر سياست خارجي جمهوري اسلامي متصور شد.

The purpose of the present study is to explain the relationship between the BRICS members and the Islamic Republic of Iran. The research relies on the hypothesis that the relation between BRICS and the Islamic Republic of Iran is defined within the framework of foreign relations between Iran and the BRICS nations. The method of study is descriptive analysis and the results show that although the BRICS is against the U.S unilateralism, it does not seem to have sufficient resources or be able to moderate the effects of U.S sanctions against Iran as much as it is expected. Among the BRICS states, Russia indirectly benefits from the U.S sanctions against Iran as Iran’s failure to produce more natural gas as well as its financial and technological failures to complete energy projects in near future would lead to a regional and global market in favor of Russia and to the detriment of Iran. On the other hand, the BRICS members have long-term plans to prevent the U.S unilateralism while they have not cut their political-economic relations with the U.S and have not challenged the structure of the international system. According to the approach of constructivism, the leaders ought to observe the norms of international structure in order to gain more benefit for their country as the constructivists hold that the countries’ foreign policy and their close relations in the international level take a serious form in terms of their common approaches. It is evident that the BRICS members take this fact into account and thereby they would not get into an ideological fight with the U.S in the international arena. Therefore, the relations with the BRICS countries would have no extreme and ideal effect on the foreign policy of the Islamic Republic of Iran.