شناخت بدنمند: تبيين جايگاه و تأثير بدن در فرايند كسب شناخت از منظر صدرالمتألهين

Embodied Cognition: Explaining the Status and the Effect of Body on the process of Cognition within Mulla Sadra’s Perspective

در گستره‌هايي همچون پديدارشناسي و علوم ‌شناختي، تأثير بدن در شناخت و اوضاع و احوالات آن در فرايند كسب شناخت اثبات شده و ازلحاظ فلسفي و تجربي بررسي شده است. در فلسفه‌ي اسلامي ديدگاه خاص صدرالمتألهين درخصوص نسبت ميان نفس و بدن مي‌‌تواند در مسأله‌ي تأثير بدن جسماني بر فرايند كسب آگاهي و شناخت، نتايج و لوازم چشمگيري داشته باشد. اين پژوهش سعي دارد تا با تحليل جايگاه بدن مادي در فرايند كسب شناخت نزد صدرالمتألهين، لوازم فلسفي بدنمندبودن (بدن‌‌وابسته‌بودن) شناخت را در نظام فكري اين انديشمند به دست آورد. رهاورد اين نوشتار كه با رويكردي هستي‌شناختي به تحليل جايگاه بدن و نسبت آن با نفس پرداخته، اثبات تأثير مستقيم بدن‌هاي مختلف و وضعيت و احوال آن‌ها در چگونگي كسب شناخت (به‌رغم باور به تجرد علم و شناخت در حكمت متعاليه) است؛ به‌نحوي كه تفاوت بدن‌ها و ويژگي‌هاي آن‌‌ها، سبب تفاوت در شناخت مي‌‌شود. در پرتوي اين نتيجه، پيامدهاي فلسفي بدنمندبودن شناخت نيز واكاويده شده است.

In such fields as phenomenology and cognition, the effect of the body and its conditions on the process of cognition have been demonstrated and studied philosophically and empirically. In Islamic philosophy, Sadr al-Muta'allihin’s particular view on the relationship between the soul and the body can have significant implications for the effect of the physical body on the process of acquiring knowledge and cognition. Analyzing the status of physical body in acquiring cognition within Mulla Sadra’s perspective, this study attempts to gain insights into the philosophical implications of embodied cognition (body-dependent) in the intellectual system of this thinker. This paper, which analyzes the status of the body and its relation to the soul with an ontological approach, is to prove the direct influence of different bodies and their conditions on how to acquire knowledge (despite believing in the abstraction of cognition in transcendental wisdom) and demonstrate that the difference between bodies and their characteristics causes differences in cognition. In the light of this conclusion, the philosophical implications of the embodiment of cognition have also been explored.