كنايۀ‌ كلاه در شاهنامه با تأكيد بر زمينه هاي فرهنگي و اجتماعي

Metonymy of hat in the Shahnameh and its cultural and social backgrounds

تصويرهاي شعري، حاصل ذوق و قريحۀ شاعرانه، آگاهي ها و خلاّقيت هاي فردي است كه هم ريشه در تأملات شاعر در آثار ادبي پيشينيان و تجربه هاي شعري آنان دارد و هم نتيجۀ تجربه هاي زيستۀ شاعر و ژرف انديشي اش در محيط است كه توأمان شرايط اقليمي و اوضاع سياسي- اجتماعي را دربرمي گيرد. شايد بتوان گفت از ميان انواع تصاوير شعري، كنايه بيش از ديگر تصويرها خاستگاهي اجتماعي دارد. از اين رو بررسي و تحليل تصاوير شعري، به ويژه كنايه كه غالباً از دل فرهنگ جامعه و تعاملات اجتماعي نشأت گرفته و وارد زبان ادبي شده است، افزون بر اهميت در تحليل زيبايي شناختي آثار ادبي، اهميت زيادي در تبيين برخي مباني فكري و فرهنگي نيز دارد. در مقالۀ حاضر با تمركز بر كنايه هاي مرتبط با «كلاه» در شاهنامه، كوشش شده ضمن تبيين ابعاد زيبايي شناختي اين كنايات، با روش بررسي متن و تحليل محتواي كيفي و مقايسۀ داده هاي حاصل با نتايج تحقيقات مرتبط، تحليلي از زمينه هاي اجتماعي كنايات مورد نظر داده شود. داده هاي ناشي از جستار حاضر كه با استفاده از شيوۀ بررسي اسناد و مدارك علمي انجام شده است، نشان مي دهد كنايه هاي مرتبط با كلاه در شاهنامه با بسامد نسبتاً زياد داراي ساختارها و معني هاي متنوعي است كه همچنان در فرهنگ و ادب ايراني تداوم دارد. ترديدي نيست كه بخشي از تداوم و تنوع معني اين كنايه ها به خاستگاه هاي فكري و زمينه هاي اجتماعي و فرهنگي آنها بازمي گردد.

Poetic images are the result of poetic passion, individual awareness and creativity, which is rooted in the poet's reflections on literary works and other poetic experiences, and is the result of his poet's life experiences and deep-seated attitude in the environment, combined with the climatic conditions and political-social conditions Includes. It can be said that among all sorts of poetic pictures, it has a shout over other social origins. Therefore, the analysis and analysis of poetic images, especially the poetry, which has often entered into literary language through the culture of society and social interactions, is also important in explaining some intellectual and cultural foundations, in addition to the importance of aesthetic analysis of works. In the present article, with the focus on the hints related to the "hat" in the Shahnameh, the attempt has been made to explain the aesthetic dimensions of these ayatollahs through the method of reviewing the text and analyzing the content content and comparing the data with the results of related research, an analysis of the social context of the theatrics To be given. The data of this research show that the hide-outs in the Shahnameh with a relatively high frequency have different structures and meanings that continue to exist in Iranian culture and literature. There is no doubt that part of the continuity and diversity of the meanings of these tales goes back to their intellectual origins and their social and cultural background.