بررسي چيستي و چراييِ وجه شبه و كيفيّت تعامل آن با طرفين تشبيه براساس آراء بروك-رُز و گوتلي (مطالعة موردي: منظومه هاي ويس و رامين گرگاني و خسرو و شيرين نظامي)

Exploring what and why of Similarity and its interaction quality with similar parties based on the opinions of Brooke-Rose and Goatly (Case Study: Vis and Rāmin Gorgani & Khosrow and Shirin Nezami)

دستگاه بلاغي يكي از بارز‌ترين دستگاه هاي زبان ادبي است كه چگونگيِ روند آفرينش ادبيِ يك اثر را مي‌توان درآن ملاحظه نمود. درپيكرة اين فرايند، كاربردصورخيال مؤلّفه‌اي است كه تأثيرشگرفي برگيرايي، جذابيّت و انتقال معني دارد. صنعت تشبيه بعنوان يكي ازابزارهاي اساسي صورخيال، هستة مركزي تخيّلات شاعرانه است و درميان اركان اين زيوركلامي، وجه شبه عامل‌ اصلي‌ و اسـاسيِ فعّال نمودن ذهن خواننده و مشاركت دادنِ وي درجريان آفرينش هنري است كه بيقين خيال انگيزي تشبيه و نوآوري درآن، تاحدودزيادي به وجه شبه بازمي گردد. پژوهش حاضر برآن است تا با واكاوي تشبيهات بكاررفته در ويس و رامين فخرالدّين اسعدگرگاني و خسرووشيرين نظامي گنجوي ازدريچة آراء ونظريّات كريستين بروك-رز و آندره گوتلي، به سبك دو منظومة مذكور، كاربرد متفاوت صورخيال درآن‌ها و رابطة وجه شبه با مشبّه و مشبّهٌبه دست يافته وبسامد كاربرد اركان محسوس و معقول در تشبيهات آنها را، مورد سنجش و تحليل قرار دهد. روش بكارگرفته شده در پژوهش توصيفي-تحليلي و به شيوة استدلال استقرايي است كه ازطريق نمونه گيري انجام مي‌شود. درپايان باتوجّه به آمار حاصل‌آمده ميتوان نتيجه گرفت كه در مثنوي ويس و رامين، بسامد تشبيهات تصويري درقياس باكاركردي بيشتراست امّا در مثنوي خسرووشيرين تشبيهات داراي پويايي بيشتري شده و ازسكون وثبات خارج ميشوند. همچنين در هر دومنظومه، بسامد تشبيهات تصويري نسبت به تشبيهات كاركردي بيشترست. ازديگرسو، در اثرنظامي مشبّه خيالي بيشتراز داستان فخرالدّين اسعدست و درمقابل، منظومة ويس و رامين مشبّهٌبه خياليِ بيشتري داراست. بيشتروجوه شباهت در هر دوداستان نسبت به مشبّه، موردانتظار و نسبت به مشبّهٌ به، ضروري هستند.

The Rhetorical system is one of the most prominent literary system in which one can see how the literary creation process works. The simile industry as one of the most important means of the portrait is the central core of poetic imagination. Among the elements of this verbal adornment, the Similarity factor is the activation of the reader's mind and participation in the creation of the arts, an incredible likeness and innovation in it, to a large extent, returns to a Similarity form. The present study seeks to analyze the similarities used in Vis and Rāmin Fakhreddin Asad Gurgani and Khosrow and Shirin Ganjavi, from the views of Christine Brock-Rose and André Gutli, in the style of the two Poems, the different application of the pictograms in them, and The relationship between the face-to-face ratio and the frequency of the use of tangible and pertinent elements in their similes is measured and evaluated. The method used in the descriptive-analytic research is based on the inductive reasoning that is carried out through sampling.The similes have more dynamism and become out of order and stability. Similarly, in both Poems, the frequency of visual simulations is greater than functional simulations. On the other hand, the fictional motif of the military is more than the story of Fakhr-Aldin Asa’d, and on the contrary, the poetry of Vis and Rāmin Poem is more imaginative. Most aspects of similarity are necessary in both stories as to what is meant, to be expected and to the way.