نقد روايي ديدگاه الحادي ريچارد داوكينز (مطالعه موردي اثبات خدا)

A criticism on Richard Dawkins' atheistic viewpoint (a case study on proving God's existence)

خداباوري در غالب انسانها بر اساس فطرت و عقل و آموزه‌هاي اديان الهي، همواره بوده است. عده‌اي با اين باور كه اعتقاد به خدا ريشه در ترس، جهل و يا وهم داشته، راه الحاد را در پيش گرفته‌اند. در اين ميان ريچارد داوكينز زيست‌شناس معاصر، اعتقاد به وجود خدا و امر ماوراي طبيعت را يك پندار و توهّم مي‌داند. پرسش اساسي پژوهش حاضر اين است كه اصولا چه عواملي موجب سوق داوكينز به اين رويكرد شده است و از نظر حديثي چه نقدي بر آن وارد است؟ با وجود دلايل و شواهد عقلي و نقلي، چگونه اصل وجود خدا، يك پندار تلقي مي‌شود؟ ادعاي تبيين‌ناپذيري خدا، ادعاي فقدان شواهد كافي بر وجود خدا و پندار شرور و كاستي در جهان، از جمله عوامل گرايش وي به اين مسأله است كه در اين پژوهش با توجه به دلايل و شواهد عقلي و نقلي و با روش تحليلي انتقادي در پردازش داده‌ها، مشخص مي‌گردد كه هيچ يك از اين ادعاها نمي‌تواند موجب الحاد شود. بر اساس متون حديثي، خدا از آن جهت اثبات مي‌شود كه فاقد تبيين تجربي و شواهد حسي است. بررسي و نقد ادعاهاي داوكينز در كتاب «پندار خدا» و بر اساس آيات قرآن بويژه روايات معصومان از نويافته‌هاي اين پژوهش مي‌باشد.

According to the nature, intellect and teachings of the revealed religions, theism has always existed among most of the human beings. Some people believe that the belief in God originates from fear, ignorance or delusion, and thus they have become atheists. Among them Richard Dawkins, the contemporary biologist, considers the belief in God and supernatural affairs as a delusion. The main question of the present study is ' What factors have basically caused Dawkins to be inclined towards such an approach, and what criticism may be made against it from a hadith-oriented point of view?' 'Despite the rational and transmitted evidences how can the mere existence of God be considered as a delusion?' The claim of inexplicability of God, lack of adequate evidences for His existence, and the delusion that evils and defects exist in the world are among the factors for Dawkins' inclination to this issue. Considering the rational and transmitted evidences and by means of an analytic-critical method in data processing, it is made clear in the present study that none of these claims can cause atheism. Based on hadith literature God is proved from the dimension that is free from experimental explanations and perceptive evidences. The analysis on and criticism against Dawkins' claims in the book "The God Delusion" on the basis of Qur'anic verses and particularly the traditions narrated from the Infallibles are among the new findings of this study.