كليدواژه :
تنوع گونهاي , تريپس , تغييرات جمعيت , درختان بلوط , ايلام
چكيده فارسي :
به‌‌منظور بررسي تنوع و فراواني گونهاي تريپس‌‌هاي روي درختان بلوط، نمونه‌برداري‌‌هاي هفتگي در طي فصول مختلف سال 1397 از درختان بلوط منطقۀ كلان واقع در شهرستان ايوان، بخشي از جنگل‌‌هاي بلوط استان ايلام (غرب ايران)، انجام گرفت. براي انجام اين پژوهش تعداد 10 درخت بلوط و از هر درخت تعداد 20 برگ انتخاب شد. تريپس‌‌ها ازطريق تكاندن برگ‌‌ها روي سيني پلاستيكي سفيد جمع‌‌آوري شد. پارامترهاي تنوع گونهاي با استفاده از تعداد گونه‌‌ها و فراواني نسبي آنها محاسبه شد. براي تعيين اختلاف آماري شاخص‌‌هاي تنوع گونهاي با ماههاي مختلف نمونه‌‌برداري، از آزمون تجزيۀ واريانس يك‌‌طرفه (ANOVA) استفاده شد. از بين 841 نمونۀ جمع‌‌آوري‌‌شده، 14 گونه تريپس شناسايي شد كه متعلق به شش جنس و چهار خانواده بود. در ميان نمونه‌‌ها، گونۀ Thrips tabaci Lindeman گونۀ فوق غالب بود؛ همچنين در بين تريپس‌‌هاي جمع‌‌آوري‌‌شده، گونه‌‌هايAeolothrips gloriosus ، A. intermedius، A. melaleucus، Haplothrips globiceps، H. longipesو H. subtilissimus داراي نقش شكارگري و بقيۀ گونه‌‌ها گياهخوارند. بيشترين درصد فراواني گونۀ شكارگر با مقدار 32/13 درصد مربوط به A. intermedius بود. اوج جمعيت تريپس‌‌ها در ارديبهشت‌‌ماه مشاهده شد. نتايج اين مطالعه نشان داد بين شاخص‌‌هاي تنوع گونهاي با ماههاي مختلف سال ازلحاظ آماري اختلاف معني‌‌داري وجود داشت (05/0P≤). بيشترين و كمترين مقادير شاخص‌‌هاي شانون - وينر، يكنواختي پيلو، غناي گونهاي مارگالف و سيمپسون به ترتيب با مقادير عددي 05/3 و 92/0 (مربوطه به ماههاي ارديبهشت و آذر)، 76/0 و 28/0 (ماههاي شهريور و آذر)، 84/2 و 26/1 (ماههاي خرداد و آذر) و 77/0 و 28/0 (ماههاي ارديبهشت و آذر) بود.
چكيده لاتين :
In order to investigate the diversity and frequency of thrips species on oak trees, weekly sampling was done during different seasons in Kalan region (Eyvan county), as a part of oak forests of Ilam province (western Iran), in 2018. In this relation, 10 oak trees and 20 leaves were selected from each tree. Thrips were collected by shaking the leaves on a white plastic tray. The species diversity indices were calculated using the number of species and their relative abundance. One-way analysis of variance (ANOVA) was used to determine the statistical differences between species diversity indices in different sampling months. Out of the 841 collected thrips specimens, 14 thrips species were identified, which belonged to six genera and four families. Amongst them, Thrips tabaci Lindeman was the Eudominant species accounting for 47.65% of the abundance. In addition, among the collected thrips, Aeolothrips gloriosus, A. intermedius, A. melaleucus, Haplothrips globiceps, H. longipes, and H. subtilissimus were predators, and the rest were phytophagous. The highest abundance for predatory species with 13.32% was related to A. intermedius. The population peak of thrips was observed in May. The results of this study also showed that there was a statistically significant difference between species diversity indices in different months of the year (P≤0.05). The highest and lowest biodiversity indices (i.e. Shannon-Wiener diversity, Pielou, Margalef, and Simpson’s evenness) were 3.55 and 0.92 (for June and December), 0.76 and 0.28 (for September and December), 2.84 and 1.26 (for June and December), and 0.77 and 0.28 (for June and December) respectively.
