استفاده از روش ريخت‌سنجي هندسي در ارزيابي دوشكلي جنسي گورماهي هرمزيAphaniops hormuzensis (Teimori, Esmaeili, Hamidan, Reichenbacher, 2018) در رودخانه‌‌هاي مهران و شور (حوضۀ هرمزگان)

The Application of the Geometric Morphometric Technique in Evaluating Sexual Dimorphism in the Body Shape of Aphaniops Hormozensis from Mehran and Shur Rivers (Hormozgan Basin)

در طي سال‌هاي 1398 و 1399، به‌‌منظور بررسي دوشكلي جنسي شكل بدن و مقايسۀ ريختي بين جمعيتي گورماهي هرمزي Aphaniops hormozensis ساكن رودخانه‌‌هاي مهران و شور، حوضۀ آبريز هرمزگان، با استفاده از روش ريخت‌‌سنجي هندسي لندمارك، تعداد 80 قطعه (40 قطعه شامل 20 نر و20 ماده از هر رودخانه) نمونه‌‌برداري شد. در آزمايشگاه از سمت چپ سطح جانبي نمونه‌‌ها عكس‌‌برداري و سپس روي تصاوير دوبعدي، 17 نقطۀ لندمارك رقومي‌‌سازي شد. داده‌‌هاي حاصل از شكل بدن به‌‌منظور حذف اثرات غير شكل شامل اندازه، جهت و موقعيت ابتدا با آناليز پروكراست و سپس با استفاده از آناليز چندمتغيرۀ تحليل تابع تشخيصي براساس ارزش p حاصل ازT.test هتلينگ تجزيه و تحليل شد. نتايج نشان داد تفاوت معني‌‌داري بين شكل بدن جنس‌‌هاي نر و ماده هر جمعيت و نر - نر و ماده - مادۀ بين جمعيتي ديده مي‌‌شود (05/0p <). جنس نر در هر دو جمعيت نسبت به جنس ماده داراي اندازۀ سر كوچك‌‌تر، عمق بدن كمتر و طول ساقۀ دمي بزرگ‌‌تر بود؛ همچنين، جمعيت رودخانۀ مهران در هر دو جنس، عمق بدني و طول ساقۀ دمي بيشتري نسبت به جمعيت رودخانۀ شور داشت.

During 2018-2019, to investigate the sexual dimorphism in the body shape and morphological variations of Aphaniops hormozensis inhabiting in Mehran and Shur rivers of the Hormozgan basin using the geometric morphometric method, 80 specimens were collected. In the laboratory, the left side of the samples was photographed and 17 landmark points were digitalized on the 2D images. To eliminate non-shape data including size, direction, and position, the extracted data were analyzed by the generalized procrustes analysis using discriminant function analysis based on the p-value of T-test Hoteling. The results of the present study showed significant differences between the body shape of males and females within the population and male-male and female-female inter-populations (p < 0.05). Male species in both populations had a smaller head, lower body depth, and longer caudal peduncle than those of females. Males and females of the Mehran River have a deeper and longer caudal peduncle than those of Shur Rivers.